দশৰথক আনিবলৈ কটকী প্ৰেৰণ
| ৰামায়ণ বৃত্তান্ত |
|---|
|
- ৪২ অধ্যায়
দশৰথক আনিবলৈ কটকী প্ৰেৰণ
- দুলৰি ।
জনক নৃপতি, পাচে মহামতি,
- মনত মহা কৌতুকে ।
বিশ্বামিত্ৰ সমে, ৰাম লক্ষ্মণক,
- আগত লৈয়া উত্সুকে ॥১
জানকীক আগ, কৰি মহাভাগ,
- চলি গৈলা নিজঘৰ ।
আথানৰ বাজ, পাতিয়া সমাজ,
- বসিলন্ত নৃপবৰ ॥২
পুৰোহিত শতা- নন্দক মাতিয়া,
- বুলিলা মধুৰ বাক ।
শুনিয়োক গুৰু, বিলম্ব নকৰি,
- চলি যাইয়া অযোধ্যাক ॥৩
দশৰথ মহা- ৰাজাত জনায়ো,
- তান পুত্ৰ ৰঘুবৰে ।
ধনুক ভাঙ্গিয়া, জানকী সীতাক,
- লভিলন্ত স্বয়ম্বৰে ॥৪
বশিষ্ঠ সহিতে, আসন্ত সত্বৰে,
- বিহা কৰাইবাক প্ৰতি ।
শত্ৰুঘন ভৰ- তকো লগে আনি,
- আসিবন্ত মহামতি ॥৫
শুনি সতানন্দে, পৰম আনন্দে,
- অযোধ্যাক লাগি গৈলা ।
দশৰথ আগে, ৰাম লক্ষ্মণৰ,
- কথা প্ৰপঞ্চিয়া কৈলা ॥৬
ৰাম লক্ষ্মণৰ, কুশল কাহিনী,
- শুনি ৰাজা দশৰথ ।
শতানন্দ মুনি- বৰক সত্কাৰ,
- কৰিলন্ত মহাৰথ ॥৭
বৃদ্ধ মন্ত্ৰী পাত্ৰ- গণক নৃপতি,
- নগৰৰ ৰক্ষা দিলা ।
ৰামৰ বিবাহ, নিমিত্তে পৰম,
- উত্সুক মনে সাজিলা ॥৮
হস্তী ঘোঁড়া ৰথ- পতি চতুৰঙ্গ,
- দল লগে ভৈলা সাজ ।
শত্ৰুঘন ভৰ-, তক লগে লৈয়া,
- চলিলন্ত মহাৰাজ ॥৯
বশিষ্ঠ প্ৰমুখ্যে, ব্ৰাহ্মণ সকল,
- কৌতূহলে চলি গৈলা ।
বস্ত্ৰ অলঙ্কাৰ, অনেক সম্ভাৰ,
- সুমন্ত্ৰ লগত লৈলা ॥১০
তুলি ছত্ৰদণ্ড, নানা বাদ্য ভণ্ড,
- বজাৱে প্ৰজা সকল ।
অসংখ্য সেনাৰ, পদধূলি ছন্ন,
- কৰিল ৰবি মণ্ডল ॥১১
জয় জয় ৰোল, কৰয় কল্লোল,
- প্ৰজাৰ বহু ঘঞ্চাল ।
প্ৰমত্ত হস্তীৰ, ঘোৱাৰ শবদে,
- কৰ্ণত হানয় তাল ॥১২
প্ৰজাৰ আন্দোলে, পৃথিবী হিন্দোলে,
- কম্পে সুৰাসুৰ যত ।
মহা আড়ম্বৰে, মিথিলা নগৰে,
- প্ৰবেশিলা দশৰথ ॥১৩
জনক নৃপতি, অনেক ভকতি,
- কৰি আগবাঢ়ি নিলা ।
পৰম সাদৰে, দিব্য সিংহাসন,
- আপুনি পাৰিয়া দিলা ॥১৪
সুবৰ্ণ আসন, পাৰিয়া দিলন্ত,
- বশিষ্ঠ মহা ঋষিক ।
জনকে হৰিষে, সঅৰ্ঘে পূজিলা,
- দশৰথ নৃপতিক ॥১৫
বশিষ্ঠকো পাদ্য, অৰ্ঘে পূজিলন্ত,
- কৰি আতি সতকাৰ ।
শ্ৰীৰাম লক্ষ্মণে, পিতৃৰ চৰণে,
- কৰিলন্ত নমস্কাৰ ॥১৬
পুত্ৰ দুইক পায়া, পৰম স্নেহত,
- সাবটি ধৰিলা গলে ।
শিৰ ঘ্ৰাণি দুইৰো, শৰীৰ তিয়াইলা,
- হৰিষে নেত্ৰৰ জলে ॥১৭
দশৰথে বিশ্বা- মিত্ৰক দেখিয়া,
- নমিলা কৰি আহ্লাদ ।
কৰি বেদধ্বনি, বিশ্বামিত্ৰ মুনি,
- কৰিলন্ত আশীৰ্ব্বাদ ॥১৮
দশৰথ মহা- ৰাজাৰ লগত,
- আসিয়াছে প্ৰজা যত ।
জনকে সবাকো, দিলা বাসাঘৰ,
- হৰিষে আতি মনত ॥১৯
ভোজন সম্ভাৰে, নানা ব্যবহাৰে,
- সমস্তকে সন্তোষিলা ।
চাৰি পুত্ৰ সমে, ৰাজাক জনকে,
- অন্তঃপুৰে বাসা দিলা ॥২০
বহু সতকাৰ, কৰিয়া ভোজন,
- কৰাইলন্ত পঞ্চামৃতে ।
বিবাহৰ কাৰ্য্য, চিন্তিবে লাগিলা,
- ঋষিগণ সমন্বিতে ॥২১
বিশ্বামিত্ৰ মুনি, বোলন্ত জনক,
- ঊৰ্ম্মিলা জীউ তোমাৰ ।
লক্ষ্মণক বিহা, দিয়োক বচন,
- পালিয়ো যেবে আমাৰ ॥২২
জনকে বোলন্ত, লক্ষ্মণক বিহা,
- দিবো জীউ ঊৰ্ম্মিলাক ।
জনকৰ ভাতৃ, কুশধ্বজে দশ-
- ৰথক বুলিলা বাক ॥২৩
শুনিয়োক ৰাজা, আমাৰ দুই খানি,
- দুহিতা ঘৰে আছয় ।
শত্ৰুঘন ভৰ- তক বিহা দিওঁ,
- তযু আজ্ঞা কিবা হয় ॥২৪
শুনি দশৰথে, বুলিলন্ত বাণী,
- পুছিবে নলাগে আক ।
বিবাহ কৰিয়া, সত্বৰে গৃহক,
- পঠায়া দিয়া আমাক ॥২৫
কুশধ্বজ জন- কৰ শুনি বাণী,
- হৰিষ ভৈলা মনত ।
চাৰি বৰ চাৰি, কন্যাক কৰাইলা,
- অধিবাস কৰ্ম্ম যত ॥২৬
নানাবিধ জয়, বাদ্য সুমঙ্গলে,
- ৰজনী ভৈল প্ৰভাত ।
দেৱ পিতৃ কাৰ্য্য, কৰি দশৰথে,
- বসিলা গৈয়া সভাত ॥২৭
মিথিলা নগৰে, মহা মহোত্সব,
- মিলিয়া গৈল অপাৰ ।
হাটী বাটী যত, সাঞ্জি মাঞ্জি আতি,
- কৰিলন্ত জাতিষ্কাৰ ॥২৮
পদূলি পদূলি, তাম্বুল কদলী,
- ৰুইলা চৰে সমে কাটি ।
পতাকা তোৰণ, চিৰৰে ৰচিল,
- কৰি আতি পৰিপাটি ॥২৯
নানা চিত্ৰফল, পল্লৱে ৰঞ্জিয়া,
- থৈলা পূৰ্ণ ঘট পাতি ।
প্ৰত্যেক দুৱাৰে, পাতিলেক দ্ৰোণি,
- ঘৃতৰ লগায়া বাতি ॥৩০
থানে থানে আতি, প্ৰকাশ কৰয়,
- ধ্বজ দণ্ড সাৰি সাৰি ।
দিব্য অলঙ্কাৰে, বস্ত্ৰে কাছি পাৰি,
- শোভা কৰে নৰ নাৰী ॥৩১
সমস্তে প্ৰজাৰ, হৰিষ অপাৰ,
- বিবাহ হৈব সীতাৰ ।
কিনো ভাগ্যৱতী, পাইলন্ত সুপতি,
- ৰামক পুৰুষ সাৰ ॥৩২
চাৰি অংশে হৰি, আছা অৱতৰি,
- ৰূপ ধৰি মনুষ্যৰ ।
বিহা কৰিবাক, প্ৰতি গৈয়া আছা,
- জনক ৰাজাৰ ঘৰ ॥৩৩
সীতা ৰূপে লক্ষ্মী, ভৈলা উতপতি,
- ৰাক্ষস বধ কাৰণে ।
লক্ষ্মী নাৰায়ণে, একত্ৰ হৈবন্ত,
- জানিয়া দেৱতাগণে ॥৩৪
মহাৰঙ্গ মনে, আসিলন্ত সবে,
- সমজ্যাক জনকৰ ।
পুত্ৰগণ সমে, আসিলন্ত ব্ৰহ্মা,
- পাৰ্ব্বতী সহিতে হৰ ॥৩৫
গন্ধৰ্ব্ব চাৰণ, অপেচৰাগণ,
- সমে আইলা পুৰন্দৰ ।
পৰম হৰিষে, আইলা মিথিলাক,
- আনো দেৱ নিৰন্তৰ ॥৩৬
বাসুকী সহিতে, যত নাগগণ,
- আসিলা সবে হৰিষি ।
বিবাহ দেখিতে, আসিলা আনন্দে,
- নাৰদ প্ৰমুখ্যে ঋষি ॥৩৭
পৃথিবী মধ্যত, আছে যত যত,
- ৰাজা প্ৰজা গণ মানে ।
অনেক সম্ভাৰে, মঙ্গল আচাৰে,
- আইলা বিবাহৰ থানে ॥৩৮
নানা বাদ্য দেৱ, দুন্দুভি বাজয়,
- পৃথিবী আকাশ ছানি ।
স্বৰ্গ মৰ্ত্ত নাগ- লোকত কৰয়,
- জয় জয় ৰাম ধ্বনি ॥৩৯
নমোঁ ৰঘুপতি, পূৰিয়ো সম্প্ৰতি,
- জগতৰ মনস্কাম ।
যত সমজ্যাৰ, লোক বাৰম্বাৰ,
- বোলাঁ জয় ৰাম ৰাম ॥৪০