নতুন ধাৰাপাত
নতুন
ধাৰাপাত
শ্ৰীত্ৰিদশ পাঠক
প্ৰকাশক –
শ্ৰীকমল চন্দ্ৰ দাস
ৰূপায়ণ প্ৰেছ- তামুলপুৰ
লিখক–
শ্ৰীত্ৰিদশ পাঠক
প্ৰধান শিক্ষক, তামুলপুৰ বাৰেগাওঁ প্ৰাইমাৰী স্কুল।
পোঃ— তামুলপুৰ, কামৰূপ (অসম)
প্ৰথম প্ৰকাশ—
১৯৭৪ ইং চন । ১ এপ্ৰিল
অসম শিক্ষা বিভাগৰ “নতুন বাৰবছৰীয়া পাঠ্যক্ৰম” অনুসৰি
মেট্ৰিক পদ্ধতিৰ সকলো জোখ-মাখৰ সৈতে নতুন
পুৰণি সকলো আৰ্য্যাৰে পৰিপূৰ্ণ একমাত্ৰ
সচিত্ৰ “নতুন ধাৰাপাত”
ন তু ন
ধা ৰা পা ত
আগতে আহৰণ তাৰ পিছতহে বিতৰণ ৷
জয় জয় দেৱী জগত জননী
সাদৰো আদৰে প্ৰণামো পূজাৰে
কৰা কৃপা দেৱী জ্ঞান বিকাশিণী ৷
নিবেদন,
শিক্ষক বন্ধু সকললৈ,
শিক্ষা বিভাগৰ নতুন পাঠ্যক্রম অনুসৰি নতুন প্রথম মান, দ্বিতীয় মান, তৃতীয় মান আৰু চতুর্থ মান শ্ৰেণীৰ বাবে এই ধাৰাপাত খন যুগুত কৰি উলিওৱা হৈছে। ইয়াক লিখােতে কেৰিকুলাম আগত লৈ লিখা হৈছে। ছাত্র-ছাত্ৰী সকলৰ উপকাৰ হােৱাকৈ ৰখা সম্ভৱ সহজ-সৰল ভাবে ইয়াক লিখা হৈছে । কিতাপখনৰ গুণা গুণৰ বিচাৰ ভাৰ শিক্ষক বন্ধু সকলৰ ওপৰত অৰ্পণ কৰিলোঁ৷ দোষ-ত্ৰুটীবােৰ আঙুলিয়াই দিলে কৃতাৰ্থ হ’ম।
তামুলপুৰ
১।১১।৭৩ ইং
ইতি-
আপোনালোকৰ সহকৰ্ম্মী
শ্ৰীত্ৰিদশ পাঠক ৷
[ ৭ ]
বস্তুৰ সহায়েৰে ১০ লৈকে
সংখ্যাৰ ধাৰণা
১ এক |
০ |
|
|
০ শূ্ণ্য
-:00:-
১০০ লৈকে সংখ্যা পঢ়া
আৰু লিখা
১ এক |
১৬ ষোল্ল |
|
|
|
|
⸺ • ⸺
সৰু নেওঁতা
সংখ্যা আৰু আখৰেৰে, দহ, আৰু কুৰি হিচাবে, পঢ়া
আৰু লিখা
১ এক ২ দুই ৩ তিনি ৪ চাৰি
৫ পাঁচ ৬ ছয় ৭ সাত ৮ আঠ
৯ ন
১• একত শূণ্যে দহ একদহ। |
২৬ দুইত ছয় ছাব্বিশ এককুৰি ছয় দুই দহ ছয়। |
৫১ পাঁচত একে একৱান দুই কুৰি এঘাৰ পাঁচ দহ এক। |
৭৬ সাতত ছয়ে ছয়সত্তৰ তিনিকুৰি ষোল্ল সাত দহ ছয়। |
⸻
১ | ১১ | ২১ | ৩১ | ৪১ | ৫১ | ৬১ | ৭১ | ৮১ | ৯১ |
২ | ১২ | ২২ | ৩২ | ৪২ | ৫২ | ৬২ | ৭২ | ৮২ | ৯২ |
৩ | ১৩ | ২৩ | ৩৩ | ৪৩ | ৫৩ | ৬৩ | ৭৩ | ৮৩ | ৯৩ |
৪ | ১৪ | ২৪ | ৩৪ | ৪৪ | ৫৪ | ৬৪ | ৭৪ | ৮৪ | ৯৪ |
৫ | ১৫ | ২৫ | ৩৫ | ৪৫ | ৫৫ | ৬৫ | ৭৫ | ৮৫ | ৯৫ |
৬ | ১৬ | ২৬ | ৩৬ | ৪৬ | ৫৬ | ৬৬ | ৭৬ | ৮৬ | ৯৬ |
৭ | ১৭ | ২৭ | ৩৭ | ৪৭ | ৫৭ | ৬৭ | ৭৭ | ৮৭ | ৯৭ |
৮ | ১৮ | ২৮ | ৩৮ | ৪৮ | ৫৮ | ৬৮ | ৭৮ | ৮৮ | ৯৮ |
৯ | ১৯ | ২৯ | ৩৯ | ৪৯ | ৫৯ | ৬৯ | ৭৯ | ৮৯ | ৯৯ |
১০ | ২০ | ৩০ | ৪০ | ৫০ | ৬০ | ৭০ | ৮০ | ৯০ | ১০০ |
নতুন দ্বিতীয় মান
শ্ৰেণীৰ বাবে
কৌটিলৈকে সংখ্যাৰ ধাৰণা
১ একক |
১x১ ১ একক |
যোগ নেওতা
কোনো সংখ্যাৰ লগত আন কোনো সংখ্যা একে লগ কৰি এটা কৰাকে যোগ কৰা বুলি কয়
“+” এইটো যোগ চিন
“=” এইটো সমান চিন
সমান চিনে বাওঁ ফালে আৰু সোঁফালে থকা সংখ্যাবোৰৰ সমান বুজায়।
[ ১৮ ]যেনেঃ— * + * = **; ** + ** = ****
যোগ নেওঁতা পঢ়াৰ নিয়ম
একে একে দুই; একে দুই তিনি; একে তিনি চাৰি
১ + ১ = ২ ১+ ২ = ৩ ১+ ৩ = ৪ ১ + ৪ = ৫ ১ + ৫ = ৬ ১ + ৬ = ৭ ১ + ৭ = ৮ ১ + ৮ = ৯ ১+ ৯ = ১০ ১ + ১০ = ১১ |
২ + ১ = ৩ ২ + ২ = ৪ ২ + ৩ = ৫ ২ + ৪ = ৬ ২ + ৫ = ৭ ২ + ৬ = ৮ ২ + ৭ = ৯ ২ + ৮ = ১০ ২ + ৯ = ১১ ২ + ১০ = ১২ |
৩ + ১ = ৪ ৩ + ২ = ৫ ৩ + ৩ = ৬ ৩ + ৪ = ৭ ৩ + ৫ = ৮ ৩ + ৬ = ৯ ৩ + ৭ = ১০ ৩ + ৮ = ১১ ৩ + ৯ = ১২ ৩ + ১০ = ১৩ |
৪ + ১ = ৫ ৪ + ২ = ৬ ৪ + ৩ = ৭ ৪ + ৪ = ৮ ৪ + ৫ = ৯ ৪ + ৬ = ১০ ৪ + ৭ = ১১ ৪ + ৮ = ১২ ৪ + ৯ = ১৩ ৪ + ১০ = ১৪ |
৫ + ১ = ৬ ৫ + ২ = ৭ ৫ + ৩ = ৮ ৫ + ৪ = ৯ ৫ + ৫ = ১০ ৫ + ৬ = ১১ ৫ + ৭ = ১২ ৫ + ৮ = ১৩ ৫ + ৯ = ১৪ ৫ + ১০ ১৫ |
৬ + ১ = ৭ ৬ + ২ = ৮ ৬ + ৩ = ৯ ৬ + ৪ = ১০ ৬ + ৫ = ১১ ৬ + ৬ = ১২ ৬ + ৭ = ১৩ ৬ + ৮ = ১৪ ৬ + ৯ = ১৫ ৬ + ১০ = ১৬ |
৭ + ১ = ৮ ৭ + ২ = ৯ ৭ + ৩ =১০ ৭ + ৪ = ১১ ৭ + ৫ = ১২ ৭ + ৬ = ১৩ ৭ + ৭ = ১৪ ৭ + ৮ = ১৫ ৭ + ৯ = ১৬ ৭ + ১০ = ১৭ |
৮ + ১ = ৯ ৮ + ২ = ১০ ৮ + ৩ = ১১ ৮ + ৪ = ১২ ৮ + ৫ = ১৩ ৮ + ৬ = ১৪ ৮ + ৭ = ১৫ ৮ + ৮ = ১৬ ৮ + ৯ = ১৭ ৮ + ১০ = ১৮ |
৯ + ১ = ১০ ৯ + ২ = ১১ ৯ + ৩ = ১২ ৯ + ৪ = ১৩ ৯ + ৫ = ১৪ |
৯ + ৬ = ১৫ ৯ + ৭ = ১৬ ৯ + ৮ = ১৭ ৯ + ৯ = ১৮ ৯ + ১০ = ১৯ |
১০ + ১ = ১১ ১০ + ২ = ১২ ১০ + ৩ = ১৩ ১০ + ৪ = ১৪ ১০ + ৫ = ১৫ |
১০ + ৬ = ১৬ ১০ + ৭ = ১৭ ১০ + ৮ = ১৮ ১০ + ৯ = ১৯ ১০ + ১০ = ২০ |
বিয়োগ নেওঁতা
কোনো ডাঙৰ সংখ্যাৰ পৰা সৰু সংখ্যা এটা বাদ দিয়াকে বিয়োগ কৰা বুলি কয়।
“ - ” এইটো বিয়োগ চিন।
ডাঙৰ আৰু সৰু সংখ্যাটোৰ মাজত এই চিনটো থাকিলে ডাঙৰটোৰ পৰা সৰুটো বিয়োগ কৰিব লাগে বুলি বুজিব লাগিব।
যেনে— ♼♼ - ♼ = ♼ ; ♼♼♼♼ - ♼ = ♼♼♼
পঢ়াৰ নিয়ম−
একৰ এক গলে শূণ্য; দুইৰ এক গলে এক, তিনিৰ এক গলে দুই; চাৰিৰ এক গলে তিনি।
১ - ১ = ০ |
২ - ২ = ০ |
৩ - ৩ = ০ |
৪ - ৪ = ০ |
৫ - ৫ = ০ |
১০ - ৫ = ৫ |
৬ - ৬ = ০ |
১১ - ৬ = ৫ |
৭ - ৭ = ০ |
৮ - ৮ = ০ |
৯ - ৯ = ০ |
১০ - ১০ = ০ |
−♼−
পূৰণৰ সৰু নেওতা
কোনো সংখ্যাৰ বেছিবাৰ যোগ কৰাৰ চমু নিয়মতে পূৰণ বা গুণ কৰা বুলি কয়।
× এইটো পূৰণ চিন
দুটা সংখ্যাৰ মাজত এই চিনটো থাকিলে পূৰণ বা গুণ কৰিব লাগে বুলি বুজিব লাগে।
পঢ়াৰ নিয়ম−
একৰ এক গুণ এক; |
একৰ দুই গুণ দুই, |
১ ম ভাগ
১ x ১ =১ ১x ২ = ২ ১x ৩ = ৩ ১ x ৪ = ৪ ১ x ৫ = ৫ ১ x ৬ = ৬ ১ x ৭ = ৭ ১ x ৮ = ৮ ১x ৯ = ৯ ১ x ১০ = ১০ |
২ x ১ = ২ ২ x ২ = ৪ ২ x ৩ = ৬ ২ x ৪ = ৮ ২ x ৫ = ১০ ২ x ৬ = ১২ ২ x ৭ = ১৪ ২ x ৮ = ১৬ ২ x ৯ = ১৮ ২ x ১০ = ২০ |
৩ x ১ = ৩ ৩ x ২ = ৬ ৩ x ৩ = ৯ ৩ x ৪ = ১২ ৩ x ৫ = ১৫ ৩ x ৬ = ১৮ ৩ x ৭ = ২১ ৩ x ৮ = ২৪ ৩ x ৯ = ২৭ ৩ x ১০ = ৩০ |
৪ x ১ = ৪ ৪ x ২ = ৮ ৪ x ৩ = ১২ ৪ x ৪ = ১৬ ৪ x ৫ = ২০ ৪ x ৬ = ২৪ ৪ x ৭ = ২৮ ৪ x ৮ = ৩২ ৪ x ৯ = ৩৬ ৪ x ১০ = ৪০ |
৫ x ১ = ৫ ৫ x ২ = ১০ ৫ x ৩ = ১৫ ৫ x ৪ = ২০ ৫ x ৫ = ২৫ ৫ x ৬ = ৩০ ৫ x ৭ = ৩৫ ৫ x ৮ = ৪০ ৫ x ৯ = ৪৫ ৫ x ১০ ৫০ |
৬ x ১ = ৬ ৬ x ২ = ১২ ৬ x ৩ = ১৮ ৬ x ৪ = ২৪ ৬ x ৫ = ৩০ ৬ x ৬ = ৩৬ ৬ x ৭ = ৪২ ৬ x ৮ = ৪৮ ৬ x ৯ = ৫৪ ৬ x ১০ = ৬০ |
৭ x ১ = ৭ ৭ x ২ = ১৪ ৭ x ৩ = ২১ ৭ x ৪ = ২৮ ৭ x ৫ = ৩৫ ৭ x ৬ = ৪২ ৭ x ৭ = ৪৯ ৭ x ৮ = ৫৬ ৭ x ৯ = ৬৩ ৭ x ১০ = ৭০ |
৮ x ১ = ৮ ৮ x ২ = ১৬ ৮ x ৩ = ২৪ ৮ x ৪ = ৩২ ৮ x ৫ = ৪০ ৮ x ৬ = ৪৮ ৮ x ৭ = ৫৬ ৮ x ৮ = ৬৪ ৮ x ৯ = ৭২ ৮ x ১০ = ৮০ |
৯ x ১ = ৯ ৯ x ২ = ১৮ ৯ x ৩ = ২৭ ৯ x ৪ = ৩৪ ৯ x ৫ = ৪৫ |
৯ x ৬ = ৫৪ ৯ x ৭ = ৬৩ ৯ x ৮ = ৭২ ৯ x ৯ = ৮১ ৯ x ১০ = ৯০ |
১০ x ১ = ১০ ১০ x ২ = ২০ ১০ x ৩ = ৩০ ১০ x ৪ = ৪০ ১০ x ৫ = ৫০ |
১০ x ৬ = ৬০ ১০ x ৭ = ৭০ ১০ x ৮ = ৮০ ১০ x ৯ = ৯০ ১০ x ১০ = ১০০ |
দশমিক মুদ্ৰাৰ পৰিচয়
এই মুদ্ৰা বোৰক দশমিক মুদ্ৰা বা পইচা বোলে। দশমিক মুদ্ৰা সমূহ ইংৰাজী ১৯৫৭ চনৰ ১ এপ্ৰিলৰ পৰা ভাৰতত প্ৰচলিত হয়।
১০০ পইচাই |
১ টকা |
পইচাৰ সংখ্যা লিখাৰ নিয়ম
১ পইচা |
.০১ |
৯ পইচা |
.০৯ |
−♼−
পূৰণৰ মাজু নেওঁতা
পঢ়াৰ নিয়ম−
এঘাৰ একগুণ এঘাৰ (১১ × ১ = ১১)
এঘাৰ দুগুণ বাইশ (১১ × ২ = ২২)
এঘাৰ তিনি গুণ তেত্ৰিশ (১১ × ৩ = ৩৩)
১১ × ১ = ১১ |
১২ × ১ = ১২ |
১৩ × ১ = ১৩ |
১৪ × ১ = ১৪ |
১৫ × ১ = ১৫ |
১৬ × ১ = ১৬ |
১৭ × ১ = ১৭ |
১৮ × ১ = ১৮ |
১৯ × ১ = ১৯ |
২০ × ১ = ২০ |
নতুন তৃতীয় মান শ্ৰেণীৰ বাবে
পুৰণৰ ৰৰ নেওঁতা
পঢ়াৰ নিয়ম-
এঘাৰৰ এঘাৰ গুণ এশ একৈশ; এঘাৰৰ বাৰ গুণ এশ বত্ৰিশ
১১ × ১১ = ১২১ |
১২ × ১২ = ১৪৪ |
১৩ × ১৩ = ১৬৯ |
১৪ × ১৪ = ১৯৬ |
১৫ × ১৫ = ২২৫ |
১৬ × ১৬ = ২৫৬ |
১৭ × ১৭ = ২৮৯ |
১৮ × ১৮ = ৩২৪ |
১৯ × ১৯ = ৩৬১ | ||
২০ × ২০ = ৪০০ |
দশমিক মুদ্ৰাৰ (টকা পইচা)
আৰ্য্যা
১০০ পইচাই |
১ টকা। |
ৰৈখিক পৰিমাণ
(মিটাৰ চেণ্টিমিটাৰ)
১৯৫৮ চনৰ অক্টোবৰৰ পৰা ভাৰত মেট্ৰিক বা দশমিক পদ্ধতিৰ ওজন আৰু দৈৰ্ঘ্যৰ মাপ প্ৰচলন হৈছে। মেট্ৰিক পদ্ধতিৰ দৈৰ্ঘ্যৰ একক হিচাপে “মিটাৰ” ব্যৱহাৰ হয়।
মিটাৰ চেণ্টিমিটাৰৰ আৰ্য্যা
১০ মিলিমিটাৰ |
১ চেণ্টিমিটাৰ। |
সম্পূৰ্ণ আৰ্য্যা
১০০০ মাইক্ৰ মিটাৰত |
১ মিলিমিটাৰ। |
ওজন পদ্ধতি (কিলোগ্ৰাম–গ্ৰাম)
মেট্ৰিক পদ্ধতিত ওজনৰ মূল একক হল—
গ্ৰাম আৰু কিলোগ্ৰাম। কিলোগ্ৰাম ডাঙৰ আৰু গ্ৰাম নিচেই সৰু একক। [ ২৭ ]
কিলোগ্ৰামৰ দগা সমূহ−
১০০ গ্ৰাম, ২০০ গ্ৰাম, ৫০০ গ্ৰাম, ১ কিলো, ২ কিলো,
৫ কিলোগ্ৰাম, ১০ কিলোগ্ৰাম, ২০ কিলোগ্ৰাম, ৫০ কিলোগ্ৰাম
গ্ৰামৰ দগা সমূহ−
১ গ্ৰাম, ২ গ্ৰাম, ৫ গ্ৰাম, ১০ গ্ৰাম, ২০ গ্ৰাম, ৫০ গ্ৰাম
মিলি গ্ৰামৰ দগা সমূহ−
১০০ মিলিগ্ৰাম, ২০০ মিলিগ্ৰাম, ৫০০ মিলিগ্ৰাম [ ২৮ ]
গ্ৰাম কিলোগ্ৰামৰ আৰ্য্যা
১০০০ মলিগ্ৰামে |
১ গ্ৰাম। |
সম্পূৰ্ণ আৰ্য্যা—
১০০০ মাইক্ৰ গ্ৰামত |
১ মিলিগ্ৰাম। |
লিটাৰ
জুলীয়া বস্তুৰ আয়তনৰ হিচাপত “লিটাৰ” ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
১০০০ মিলিমিটাৰে |
১ লিটাৰ। |
সম্পূৰ্ণ আৰ্য্যা
১০ মিলিলিটাৰত |
১ ছেণ্টিলিটাৰ। |
জুলীয়া বস্তু জোখা পাত্ৰ সমূহ -
পিয়লা বা মগৰ আকাৰৰ পাত্ৰ-
এইবিধ এলুমিনিয়ামৰ পিয়লা বা মগৰ আকাৰৰ গাত হাতোৰা লগোৱা পাত্ৰ।
ইয়াৰ পৰিমাণ হ'ল−
২০ মিলি লিটাৰ, ৫০ মিলি লিটাৰ, ১০০ মিলি লিটাৰ, ২০০ মিলি লিটাৰ, ৫০০ মিলি লিটাৰ, ১ লিটাৰ, ২ লিটাৰ।
নতুন চতুৰ্থ মান
শ্ৰেণীৰ বাবে−
(কালি পৰিমাণৰ আৰ্যা)
আৰ, হেক্টাৰ
মাটি কালিৰ দীঘল পুতল জুখি উলিওৱাৰ মূল একক [ ৩০ ] হ'ল – আৰ্। দীঘে ১০ মিটাৰ আৰু পুতলে ১০ মিটাৰ ধৰি পূৰণ কৰিলে যি কালি পোৱা যায় তাকেই আৰ্ বোলা হয়।
১ বৰ্গ মিটাৰে ১ ছেণ্টি আৰ্।
১০০ বৰ্গ মিটাৰ
বা ১ আৰ্।
১০০ ছেণ্টি আৰে
১০০ আৰে ১ হেক্টাৰ।
দশমিক (*) বিন্দুদি টকা পইচা লিখাৰ দৰে হেক্টাৰ আৰু আৰ ও সেইদৰে লিখা হয়। ১৪ হেক্টাৰ ৫ আৰ লিখোতে এইদৰে লিখা হয় – ১৪.০৫ হেক্টাৰ। দশমিক বিন্দুৰ বাওঁফালে থকা সংখ্যাক হেক্টাৰআৰু সোফালে থকা সংখ্যাক আৰ বুলি পঢ়িব লাগে।
কাল পৰিমাণৰ আৰ্যা
( চেকেণ্ড মিণিট )
৬০ চেকেণ্ড ১ মিণিট।
৬০ মিণিটে ১ ঘণ্টা।
২৪ ঘণ্টাত ১ দিন।
৭ দিনত |
১ সপ্তাহ। |
বস্তু কাগজ আদিৰ গণনা
বস্তু গণণা আৰ্য্যা
১২ টাই ডজন। |
১ ডজন। |
কাগজ গণণাৰ আৰ্য্যা
২৪ খিলাই |
১ দিস্তা। |
কাগজৰ মিলত ২৫ খিলাই ১ দিস্তা ধৰে।
[ ৩২ ]
কুৰিলৈ ইংৰাজী আৰু ৰোমান সংখ্যা
ৰোমান সংখ্যা সাধাৰণতে ঘড়ীত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
অসমীয়া | ইংৰাজী | ৰোমান |
১ |
1 ওৱান |
I |
ইংৰাজী মাহৰ দিনৰ সংখ্যা—
ত্ৰিশ দিনে হয় লৰা মাহ চেপ্তেম্বৰ।
তেনেকৈ এপ্ৰিল আৰু জুন নবেম্বৰ॥
ফেব্ৰুৱাৰী মাহ আঠাইশ দিন ধৰে।
চতুৰ্থ বছৰে তাৰ একদিন বাঢ়ে॥
বাকী সাত মাহ একত্ৰিশ দিন গণে।
অসমীয়া | ইংৰাজী | মুছলমানী |
বহাগ ৩১ |
জানুৱাৰী ৩১ দিন |
মহৰম |
কেতবোৰ জ্ঞাতব্য বিষয়
অসমীয়া সাত বাৰৰ নাম
ৰবি বা দেওবাৰ, সোমবাৰ, মঙ্গলবাৰ, বুধবাৰ, বৃহস্পতিবাৰ, শুক্ৰ বা শুকুৰবাৰ আৰু শনিবাৰ
ইংৰাজী বাৰৰ নাম
চান্ ডে, মন্ ডে, টিউচ ডে, ওৱেডনেচ ডে, থাৰ্চ্ ডে, ফ্ৰাই ডে, অৰু চেটাৰ ডে,।
মুছলমানী বাৰৰ নাম
এতোৱাৰ, পীৰ, মঙ্গল, বুধ, জোমেৰাত, জুম্মা, শনিচাৰ।
ফাৰ্চী বাৰৰ নাম
একশুম্বা, দ্বোশুম্বা, চেশুম্বা, চাহাৰ শুম্বা, পাঁচশুম্বা বা জুম্বা, শুম্বা বা হপ্তা।
হিন্দী বাৰৰ নাম
ইতৱাৰ, সোমৱাৰ, মঙ্গলৱাৰ, বুধৱাৰ, গুৰুৱাৰ, শনিচৰ।
মুছলমানী মাহৰ নাম
মহৰম, চফৰ, ৰবিয়াল আউৱাল, ৰবিয়স চানি, জমাদিয়ল আউৱাল, জমাদিয়স চানি, ৰজ্জব, চাবান, ৰমজান, চৱাল, জেলকদ্ জেলহজ্জ।
হিন্দী মাহৰ নাম
বৈশাখ, জ্যৈষ্ঠ, আষাৰ, শ্ৰাৱন, ভাদ্ৰপদ, আশ্বিন, কাৰ্ত্তিক মাৰ্গশীৰ্ষ, পৌষ, মাঘ, ফাল্গন আৰু চৈত্ৰ।
[ ৩৫ ]দুই পক্ষ
কৃষ্ণ পক্ষ আৰু শুক্ল পক্ষ।
ছয় ঋতু
১। বসন্ত - ফাগুণ আৰু চ'ত মাহ। |
৪। শৰৎ - ভাদ আৰু আহিন। |
ছয় ৰস
তিতা, কেঁহা, জলা, টেঙা, লুণীয়া আৰু মিঠা।
পোন্ধৰ তিথি
প্ৰতিপদ, দ্বিতীয়া, তৃতীয়া, চতুৰ্থী, পঞ্চমী, ষষ্ঠী, সপ্তমী, অষ্টমী, নবমী, দশমী, একাদশী, দ্বাদশী, ত্ৰয়োদশী, চতুৰ্দশী, পৃৰ্ণিমা বা অমাবস্যা।
দহ দিশ
উত্তৰ, দক্ষিণ, পূৱ, পশ্চিম, অগ্নি, ঈশান, বায়ু, নৈঋত, উৰ্দ্ধ আৰু অধঃ।
সাত ৰং
বেগুণীয়া, ঘননীলা, নীলা, সেউজীয়া, হালধীয়া, সুমথিৰা আৰু ৰঙা।
বাৰ ৰাশি
মেষ, বৃষ, মিথুন, কৰ্কট, সিংহ, কন্যা, তুলা, বৃশ্চিক, ধনুঃ, মকৰ, কুম্ভ আৰু মীন।
পঞ্চ শস্য
পঞ্চ কন্যা
অহল্যা, দ্ৰৌপদী, কুন্তী, তাৰা আৰু মন্দোদৰী।
পঞ্চাইন্দ্ৰিয়
হাত, ভৰি, মলদ্বাৰ, গুপ্তাংগ আৰু বাক্ইন্দ্ৰিয়।
পঞ্চ ক্লেশ
অবিদ্যা, অস্মিতা, ৰাগ, দ্বেষ আৰু অভিনিবেশ।
গৃহস্থীৰ পঞ্চ যজ্ঞ
অধ্যয়ণ, পিতৃযজ্ঞ, দেৱষজ্ঞ, ভূতযজ্ঞ আৰু অতিথি পূজা।
মানৱ দেহৰ মূল পঞ্চ পদাৰ্থ
ক্ষিতি, অপ, তেজ, মৰুৎ আৰু ব্যোম।
মহা পাপ পাঁচটা
ব্ৰহ্ম হত্যা, মদ্যপান, চুৰি, গুৰুপত্নী গমন আৰু এই বিলাকৰ লগত সংসৰ্গ কৰা।
পঞ্চামৃত
দধি, দুগ্ধ, ঘৃত, শৰ্কৰা আৰু মধু।
পঞ্চগব্য
গোমুত্ৰ, গোময়, গোদুগ্ধ, গব্য দধি আৰু গব্য ঘৃত।
পঞ্চ ৰত্ন
সোণ, হীৰা, নীলমণি, পৰাগ আৰু মুক্তা।
কিছুমানৰ মতে – সোণ, ৰূপ, প্ৰবাল, মুক্তা আৰু মণি। [ ৩৭ ]পঞ্চ পল্লৱ
আম্ৰ, প্লক্ষ (পাকৰী) বট, অশ্বথ (পলাশ) আৰু যজ্ঞ ডিমৰু।
নৱ ৰত্ন
মুক্তা, মাণিক, বৈদুৰ্য্য মণি, গোমদ মণি, হীৰা, বিদ্ৰুম মণি, পদ্মৰাগ মণি, মৰকত আৰু নীলমণি।
পঞ্চ কষায়
জামুকছাল, শিমলু ছাল, বগৰী ছাল, বকুলৰ ছাল আৰু সোণবৰীয়ালৰ ছাল, সমান জোখৰ এই ছালবোৰ থেতেলাই পানীত তিয়াই ৰাখিলে সেই পানীক পঞ্চ কষায় পানী বোলে।
পঞ্চ তীৰ্থ
নৈমিষাৰণ্য, প্ৰয়াগ, শৌকৰ, বিশ্ৰন্তি আৰু পুস্কৰ।
পঞ্চগুৰিঃ [পূজাদিত আৱশ্যকীয়]
শ্বেতবৰ্ণ, ৰক্ত বৰ্ণ, পীতবৰ্ণ, শ্যামবৰ্ণ আৰু কৃষ্ণবৰ্ণ।
কামদেৱৰ পঞ্চশৰ
দ্ৰবন, শোষণ, তাপন, মোহন আৰু উন্মাদন।
স্বৰ্গৰ পঞ্চ বৃক্ষ
কল্পতৰু, পাৰিজাত, মদাৰ, সন্তান আৰু হৰিচন্দন।
পঞ্চ গঙ্গা
গঙ্গা, যমুনা, সৰস্বতী, কিৰণ আৰু ধুত পাপা।
পঞ্চোপচাৰ
পঞ্চ পৰ্ব্ব
অষ্টমী, চতুৰ্দ্দশী, অমাবস্যা, পূৰ্ণিমা আৰু সংক্ৰান্তি।
পঞ্চ দেৱতা
শিৱ, দুৰ্গা, গণেশ, বিষ্ণু আৰু সূৰ্য্য।
জীৱনৰ পঞ্চ ভাগ
শৈশৱ, কৈশোৰ, যৌৱন, প্ৰৌঢ়তা আৰু বৃদ্ধৱস্থা।
ভকতৰ পঞ্চ চিহ্ন
ধ্বজ, ব্ৰজ, পংকজ, অংকুশ আৰু যব।
পিতৃ পাঁচজন
অন্নদাতা, ত্ৰাতা, জন্মদাতা, দীক্ষাদাতা আৰু শিক্ষাদাতা।
মুক্তি পাঁচ প্ৰকাৰ
সালোক্য, সমীপা, সাযুজ্য, সাৰূপ্য আৰু নিৰ্ব্বাণ।
হিন্দু ধৰ্ম্মৰ ভাগ পাঁচোটা
শৈৱ, শাক্ত, সৌৰ, গাণপত্য আৰু বৈষ্ণৱ।
নিষিদ্ধ বাদ্য
শিৱ মন্দিৰত কৰতাল, সূৰ্য্য গৃহত শঙ্খ, দুৰ্গা মণ্ডপত বাঁহী আৰু মাধুৰী, ব্ৰহ্ম গৃহত ঢাক আৰু লক্ষ্মী গৃহত ঘণ্টা বজাব নেলাগে।
—8—
—8সমাপ্ত8—
—8—
মুদ্ৰক— ৰূপায়ণ প্ৰেছ, তামুলপুৰ
মূল্য— ৬০ পইচা
এই লেখকৰ লেখাসমূহ বৰ্তমান পাবলিক ড'মেইনৰ অন্তৰ্গত কাৰণ এই লেখাৰ উৎসস্থল ভাৰত আৰু "ভাৰতীয় কপিৰাইট আইন, ১৯৫৭" অনুসৰি ইয়াৰ কপিৰাইট ম্যাদ উকলি গৈছে। লেখকৰ মৃত্যুৰ পাছৰ বছৰৰ পৰা ৬০ বছৰ হ'লে তেওঁৰ সকলো ৰচনাৰ কপিৰাইট ম্যাদ উকলি যায়। (অৰ্থাৎ, ২০২৪ চনত ১ জানুৱাৰী ১৯৬৪ৰ পূৰ্বে মৃত্যু হোৱা লেখকৰ সকলো ৰচনা পাব্লিক ড'মেইনৰ আওতাভুক্ত হ’ব। )