এজন সঁচা মানুহ/সংস্কৃতিৰ পূজাৰী জ্যোতি প্ৰসাদ
[ ১৬ ]
সংস্কৃতিৰ পূজাৰী জ্যোতি প্ৰসাদ
শিল্পী জ্যোতি প্ৰসাদ আছিল সংস্কৃতিৰ এজন একনিষ্ঠ পূজাৰী। শিল্পী, সাহিত্যিক, সংগীতজ্ঞ জ্যোতি প্ৰসাদৰ জীৱন ধাৰা প্ৰতিতো যুগৰ প্ৰতিজন মানুহৰ বাবেই আদৰ্শনীয়।
সৰুৰ পৰাই জ্যোতি প্ৰসাদৰ সংগীতৰ প্ৰতি অধিক ৰাপ আছিল৷ তেওঁৰ দেউতাকো আছিল এজন সংগীতজ্ঞ। দেউতাকৰ পৰাই গোটেই পৰিয়ালটোৱে সংগীতত অনুপ্ৰেৰণা পাইছিল৷ মাকৰ কণ্ঠত শুনা গীত বোৰে জ্যোতি প্ৰসাদক মোহিত কৰিছিল৷ আৰু সেই কণ্ঠৰ সুৰ তেওঁৰ প্ৰাণৰ মাজত অহৰহ বাজি আছিল। জ্যোতি প্ৰসাদৰ সৃষ্টি ইমান নিখুত আছিল যে তেওঁৰ সকলো সৃষ্টিতেই পূৰ্ণবিকাশ ঘটিছিল।
১৯১৭ চনত চৈধ্য বছৰ বয়সতে পঢ়া-শুনাৰ মাজতে জ্যোতি প্ৰসাদে ‘জোনাকী’ নামৰ এখন হাতেলিখা আলোচনী সম্পদনা কৰি উলিয়ায়৷ তাতেই তেওঁৰ ‘সতীৰ সোঁৱৰণ’ নামৰ জীৱনৰ প্ৰথম গল্পটি ওলায়। ১৯১৭ চনৰ পৰা ১৯২০ চনৰ ভিতৰত জ্যোতি প্ৰসাদে “শোণিত কুঁৱৰী” নামৰ নাটখনি লিখি শেষ কৰে। ১৯২৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহত দূৰ্গা পুজাৰ সপ্তমীৰ নিশা হাতে লিখা অৱস্থাতে নাট খনি বান থিয়েটাৰত মঞ্চস্থ কৰা হয়৷ ‘শোণিত কুঁৱৰী’ নাটখনিত কিছুমান গীত আছিল। আৰু এই গীতৰ সুৰবোৰ জ্যোতি প্ৰসাদে মাকৰ মুখত শুনা বিয়ানাম, আইনামৰ আৰ্হিত কৰিছিল। সেয়েহে গীতবোৰ শুনিবলৈ বৰ শুৱলা হৈছিল। এই গীতবোৰেই লীন যাবলৈ ধৰা অসমীয়া সুৰক উদ্ধাৰ কৰে। জ্যোতি প্ৰসাদে অসমীয়া থলুৱা সুৰ পুনৰজীৱিত কৰি অসমীয়া সংস্কৃতিৰ লাইখুটা স্থাপন কৰি অসমীয়া
[ ১৭ ] জাতিক উদ্ধাৰ কৰি অভিলেশ সৃষ্টি কৰিলে।
‘শোণিত কুঁৱৰী’ নাাটখনিৰ অভিনয় কৌশল থলুৱা গীত মাতৰ প্ৰয়োগ চৰিত্ৰ আদি ইমানেই উচ্চখাপৰ হৈছিল যে মহান সাহিত্যিক ড° বাণীকান্ত কাকতি দেৱে উচ্চ প্ৰশংসা কৰি ‘জ্যোতি প্ৰসাদে এখন নতুন আসন পূৰালে’ বুলি মন্তব্য কৰিছিল৷
১৯২৪ চনত গুৱাহাটীত সপ্তদশ অসম সাহিত্য সভাৰ অধিবেশন বহিছিল। সভাপতি আছিল সাহিত্যৰথী লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা। সেই সাহিত্য সভাতে জ্যোতি প্ৰসাদৰ ‘গছে গছেপাতি দিলে ফুলৰে শৰাই’ আৰু ‘ৰূপহ কোঁৱৰৰ চুমা পৰশতে’ এই গীত দুটি গোৱা হৈছিল। এই গীত দুটিৰ সুৰে সকলো অসমীয়াৰ প্ৰাণ চুই গ'ল৷ তাৰ পাছৰ পৰাই অসমত অসমীয়া সুৰৰ প্ৰভাৱ বাঢ়িবলৈ ধৰিলে। সাহিত্যিক হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা, যতীন্দ্ৰ নাথ দুৱৰা, পণ্ডিত লক্ষ্মী নাথ শৰ্মা আদি ব্যক্তি সকলে জ্যোতি প্ৰসাদক ভূয়সী প্ৰশংসা কৰি উৎসাহিত কৰিলে৷
১৯২৪ চনত ‘কাৰেঙৰ লিগিৰী’ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰি তেওঁ ১৯২৬ চনত শেষ কৰে। এই নাটকৰ মাজেৰে সমাজৰ অন্যায়, অবিচাৰ, অন্ধসংস্কাৰ আৰু প্ৰগতিৰ পথত পোৱা বাধা বিঘিনিৰ কথা ফঁহিয়াই দেখুৱাইছে। ১৯৩৬ চনৰ পৰা ১৯৩৭ চনৰ ভিতৰত জনজাতি সমাজৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ‘ৰূপালীম’ নাটক খনি লিখে। ১৯৪৫ চনত নৃত্য নাটিকা ‘নিমাতী কন্যা লিখে। এই কাহিনী মুখে মুখে চলি অহা সাধু কথা এটিৰ পৰা লৈছে। ২য় মহাযুদ্ধক লৈ ১৯৪৬ চনত ‘লভিতা’ নামৰ নাটকখনি ৰচনা কৰে। ১৯৪৬ চনতে ‘খনিকৰ' নামৰ নাটক এখনি লিখিবলৈ হাতত লয় যদিও ১৯৫০ চনতহে সম্পূৰ্ণ কৰে। ‘সোণ পখিলী’ নামৰ ধুনীয়া শিশু নাটিকা এখনিও জ্যোতি প্ৰসাদে লিখে৷ ইয়াৰ উপৰিও আৰু বহুতো গীত, কবিতা আদি ৰচনা কৰিছে। তেওঁৰ কবিতা সংকলন ‘লুইত পাৰৰ অগ্নিসুৰ’ গল্প সংকলন জ্যোতি সাতসৰী'। ইয়াত আঠোটি গল্প আছে। ১৯২১ চনৰ পৰা ১৯২৪ চনৰ ভিতৰত গল্প কেইটি লিখে। তেওঁ প্ৰবন্ধও লিখে। ইয়াত
[ ১৮ ] বাৰটা প্ৰৱন্ধ আছে। ‘শিল্পীৰ পৃথিৱীত’ নামৰ সৰু পুথি এখনো তেওঁ লিখিছে। এই বোৰত জ্যোতি প্ৰসাদৰ বিস্তৃত জ্ঞানৰ পৰিচয় পোৱা যায়। মাজু দেউতাক কবি চন্দ্ৰকুমাৰ আগৰৱালাৰ স্মৃতিত লিখা জীৱনী সাহিত্য এখনিও পোৱা যায়।
অকণিহঁতক জ্যোতি প্ৰসাদে বৰ ভাল পাইছিল। তেওঁলোকৰ ওপৰতে যে দেশৰ ভৱিষ্যত নিৰ্ভৰ কৰে তাক তেওঁ বুজিছিল। তেওঁলোকৰ জ্ঞান বঢ়াবৰ বাবে ‘অসমীয়া’ নামৰ কাকত এখনি সম্পাদনা কৰি শিশুসকলৰ কাৰণে এটা শিতান খুলি তেওঁলোকৰ উপযোগী গদ্য, পদ্য ৰচনা কৰি প্ৰকাশ কৰিছিল। শিশু সকলৰ কাৰণে লিখা জ্যোতি ৰামায়ণ’ এখনি অনুপম শিশু পুথি। তাৰোপৰি শিশুসকলৰ কাৰণে নৃত্যনাটিকা, লগতে নতুন কণমাণিৰ গান’ অকনমান ল’ৰা, অকণমাণি ছোৱালী, অকণমানিৰ প্ৰাৰ্থনা জলকুঁৱৰী, অকণমানিৰ সপোন আদি ধুনীয়া ধুনীয়া কবিতা লিখি গৈছে। সঁচাকৈয়ে এয়া প্ৰাণ পৰশা। জ্যোতি প্ৰসাদে অসমীয়া জাতিক ইমান ভাল পাইছিল আৰু শ্ৰদ্ধা কৰিছিল যে তেওঁৰ এটা সপোনেই আছিল কেনেকৈ বিশ্বৰ সন্মুখত অসমীয়া জাতিক মহীয়ান কৰি তুলিব পাৰিব৷ সেইটোৱেই আছিল তেওঁৰ গীত বিলাকৰ মূল ভেটি। জ্যোতিপ্ৰসাদৰ এনে অপ্ৰাণ চেষ্টাত অসমীয়া সমাজ আকৰ্ষিত হয়।
জ্যোতি প্ৰসাদৰ নিজস্ব সুৰ প্ৰচাৰৰ কাৰণে ডাঙৰ ডাঙৰ সাহিত্যিক, সংগীতজ্ঞ সকলে চেষ্টা কৰে। জ্যোতিপ্ৰসাদৰ শিল্পী জীৱনৰ অন্ত ৰঙ্গ সতীৰ্থ আছিল বিষ্ণু প্ৰসাদ ৰাভা। বিষ্ণু প্ৰসাদৰ সৈতে লগলাগি অসমীয়া কলা কৃষ্টি ৰক্ষাৰ কাৰণে যত্ন কৰিছিল। দুয়ো নামঘৰে নামঘৰে ভাওনা চাই বৈষ্ণৱ ধৰ্ম্ম চৰ্চ্চা কৰি পণ্ডিত সকলক লগ ধৰি বৰ গীত, অংকীয়া গীত আদিৰ তাল, সুৰ, লয়ৰ আলোচনা কৰিছিল।
অসমৰ পুৰণি যাউতি যুগীয়া ভাস্কৰ্য্য প্ৰতিও তেওঁ মন দিছিল। তাক সংৰক্ষণ কৰাত জোৰ দিছিল। যেতিয়া তেওঁ জাৰ্মানীত সংৰক্ষণ কৰি থোৱা স্থাপত্য কলা দেখিছিল। তেতিয়া তেওঁৰ নিজ দেশলৈ
[ ১৯ ] মনত পৰিছিল। বিদেশৰ পৰা আহি মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ জন্মস্থান বৰদোৱালৈ যায় আৰু তাত পাচশ বছৰৰ আগেয়ে মহাপুৰুষে স্থাপিত কৰি থৈ যোৱা ভাস্কৰ্য্য কলা দেখি অভিভুত হৈ পৰে। অসমৰ গৌৰৱ কঢ়িয়াই অনা এই মূল্যবান শিল্প কলাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এখনি চানেকী আঁকি উলিয়াইছিল। আৰু সেই চানেকীত এখন বিশ্ববিদ্যালয় গঢ়ি তুলিবলৈ অনুৰোধ কৰিছিল। যাতে বিশ্ববিদ্যালয়খনে অসমৰ কীৰ্ত্তি অম্লান কৰি ৰাখিব পাৰে। অকল অসমৰে নহয় ভাৰতৰ শিল্পকলাৰ সম্পৰ্কেও তেওঁ জ্ঞান আহৰণ কৰিছিল। তাৰ বাবে বিখ্যাত প্ৰাচীন শাস্ত্ৰ সমূহ গভীৰ ভাৱে অধ্যয়ন কৰিছিল।