পৃষ্ঠা:Yugnayak Sankardeva.djvu/৪৬৭

ৱিকিউৎসৰ পৰা
এই পৃষ্ঠাটোৰ মুদ্ৰণ সংশোধন কৰা হৈছে
৪৫৯
ওপচনি

(চ) গীতাৰ আৰু মহাপুৰুষীয়াৰ পুৰুষোত্তম

পুৰুষোত্তম যোগত কৃষ্ণই অৰ্জুনক কৈছে—

“দ্বাবিমৌ পুৰুষৌ লোকে ক্ষৰশ্চাক্ষৰ এব চ।
ক্ষৰঃ সৰ্বাণি ভূতানি কূটস্থহক্ষৰ উচ্যতে॥” ১৫৷১৬

‘ক্ষৰ আৰু অক্ষৰ, জগতত এই দুই পুৰুষ (প্ৰসিদ্ধ)। সকলো নশ্বৰকে ক্ষৰ আৰু কূটস্থকে অক্ষৰ বোলে।’ ব্ৰহ্ম-পুৰুষৰ উপাধি বুলিয়ে ক্ষৰ আৰু অক্ষৰকো পুৰুষ বুলিছে। কূট মানে মায়া; যাৰ মায়া-গুণত ক্ষৰৰ উৎপত্তি তেৱেঁই কূটস্থ অক্ষৰ ব্ৰহ্ম।

“উত্তমঃ পুৰুষঃ পৰমাত্মেত্যুদাহৃতঃ।
যো লোকত্ৰয়মাবিশ্য বিভৰ্ত্যব্যয় ঈশ্বৰঃ॥ ১৫৷১৭
যস্মাৎ ক্ষৰমতীতোহহমৰাদপি চোত্তমঃ।
অতোহস্মি লোকে বেদে চ প্ৰথিতঃ পুৰুষোত্তমঃ।” ১৫৷১৮

’( উক্ত ক্ষৰ আৰু অক্ষৰ পুৰুষতকৈ) অত্যন্ত ভিন্ন যি অব্যয় ঈশ্বৰ, ( ভূঃ, ভূবঃ, স্বঃ) তিনিও লোকত প্ৰবেশ কৰি যি পালন কৰিছে, (তেৱেঁই) পুৰুষোত্তম পৰমাত্মা বুলি অভিহিত। যিহেতুকে মই ক্ষৰৰ অতীত আৰু অক্ষৰতকৈও উত্তম, সংসাৰত আৰু বেদাদিত মই পুৰুষোত্তম বুলি প্ৰখ্যাত। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম-তত্ত্বমতেও—

“ক্ষৰ পদে ইটো   দেহক বোলয়
  অক্ষৰ শবদে ব্ৰহ্ম।
দুইতো কৰি হৰি   উত্তম নিমিত্তে
 প্ৰখ্যাত পুৰুষোত্তম।” ঘোষা, ১৭১