বাট বিচাৰি পােৱা নাছিল। মােৰ মৌনতাই কৈ দিছিল যে মই সচাঁকৈয়ে অপৰাধ কৰিছে আৰু ককাইদেউৰ গালি শপনি, তিৰস্কাৰ সকলােবােৰ নিৰৱে শুনি থকাৰ বাদে মােৰ অন্য উপায় নাছিল।
“ইংৰাজী কিমান টান বিষয় জানানে? এনেকৈ ইংৰাজী পঢ়িবলৈ হ'লে সমগ্র জীৱন ইংৰাজী পঢ়িও এটা শুদ্ধ বাক্য লিখিবলৈ সক্ষম নহ'ব। ইংৰাজী কোনাে হাঁহি - ধেমালিৰ মাজেৰে শিকিব পৰা বস্তু নহয়। হােৱা হ'লে সকলাে নৰমনিচেই একোজন ইংৰাজীৰ বিদ্বান পণ্ডিত হ’ল হয়। ইংৰাজী ভালকৈ শিকিবলৈ হ'লে দিনৰাতি একাকাৰ কৰি পৰিশ্ৰম কৰিব লাগিব বহুতাে জ্ঞানী গুণী ব্যক্তিয়েও শুদ্ধকৈ ইংৰাজী লিখিব নােৱাৰে, শুদ্ধকৈ ক'ব পৰাটো দূৰৰ কথা। তুমি নিজকে চোৱা, তুমি ইমানেই অজ্ঞানী যে মােৰ পৰাও শিক্ষা নােলােৱা। তুমি নিজ চকুৰে দেখি থাকা মই কিমান কষ্ট কৰোঁ। যদিহে দেখা পােৱা নাই, তেন্তে সেয়া তােমাৰ চকুৰ দোষ, তােমাৰ বুদ্ধিৰ দোষ। ক্রিকেট আৰু হকী মেছ প্রায় সদায়েই হৈ থাকে, মই চাবলৈ যােৱাও কেতিয়াবা দেখিছানে? মইতাে অহৰহ পঢ়াতে ব্যস্ত থাকে, তাকো এটা শ্ৰেণীত দুই - তিনিবছৰকৈ। তুমি খুব ভালদৰে পাছ কৰিবা বুলি ভাবি আছা নেকি? মই একেটা শ্রেণীতে দুই - তিনিবছৰহে থাকেঁ, তুমি দেখিছাে গােটেই জীৱন একেটা শ্ৰেণীত থাকিব লাগিব। এনেকৈ খেল ধেমালি কৰি সময় পাৰ কৰাটোৱেই যদি তােমাৰ উদ্দেশ্য, তেন্তে তুমি ঘৰলৈ যােৱাগৈ আৰু টাংগুটি খেলিয়েই জীৱনটো কটাই দিয়া। দেউতাৰ কষ্টৰ ধনকেইটা কিয় বাদ কৰিব লাগে ?
এনেবােৰ তিৰস্কাৰ শুনাৰ পিছত মােৰ ঢাৰাৰে চকুপানী ওলাবলৈ ধৰে। অপৰাধটো মই কৰিলোঁৱেই, উত্তৰ দিবলৈকে বাকী ৰ’লনাে কি?
ককাইদেউ উপদেশ দিয়াত বৰ পাৰদৰ্শী আছিল তেওঁৰ তীক্ষ বাক্যবাণসমূহে মােৰ হিয়াখন ভাঙি তেনেই চুৰমাৰ কৰি দিছিল ।তেওঁৰ দৰে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰাৰ শক্তি মই নিজৰ মাজত বিচাৰি চলাথ কৰি নিৰাশ হৈছিলোঁ। বিমৰিষ মনেৰে ভাবিছিলোঁ, “মই ঘৰলৈ গুচি যােৱাটোকে উচিত হ’ব নেকি! যিটো মােৰ সামৰ্থ্যৰ বাহিৰত, তালৈ হাত মেলাটো মূখামিৰ বাদে আন একো নহয়। ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা পঢ়া টেবুলত বহি থকাটো মােৰ বাবে অসম্ভৱ।”
কিন্তু মনৰ সেই ভাবনাৰ ম্যাদ খন্তেকীয়া অলপ পৰৰ পাছতে বিমর্ষতাৰ ডাৱৰ পলাই ফাট মাৰে আৰু নতুন আশাৰ ৰেঙণিয়ে মনটো ভৰাই তােলে। ভাবোঁ যে এতিয়াৰ পৰা মই খুব ভালদৰে পঢ়িম। তৎক্ষণাত এখন সময় তালিকা তৈয়াৰ কৰাত লাগি যাওঁ। তালিকাখনত খেল ধেমালিৰ বিষয়টো সম্পূৰ্ণৰূপে উপেক্ষিত হৈ পৰে। পুৱা সােনকালে উঠি মুখ হাত ধুই জলপান খাই ছয় বজাত পঢ়া টেবুলত বহা, ছয় বজাৰ পৰা আঠ বজালৈ ইংৰাজী, আঠৰ পৰা ন বজালৈ গণিত, নৰ পৰা চাৰে ন বজালৈ বুৰঞ্জী, তাৰ পাছৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰি স্কুল চাৰে তিনি বজাত স্কুলৰ পৰা আহি আধা ঘণ্টা বিশ্রাম, চাৰিৰ পৰা পাঁচ বজালৈ ভূগােল,পাঁচৰ পৰা ছয় বজালৈ ব্যাকৰণ, আধাঘণ্টা ছাত্রাবাসৰ প্ৰাংগনত খােজ কঢ়া, চাৰে ছয়ৰ পৰা সাত বজালৈ ইংৰাজী কম্পজিচন..ৰাতিৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰি আঠৰ পৰা ন বজালৈ অনুবাদ, নৰ পৰা দহ বজালৈ হিন্দী, দহৰ পৰা এঘাৰ বজালৈ অন্যান্য বিষয় আৰু তাৰ পাছত বিশ্রাম।
কিন্তু সময় তালিকা এখন প্রস্তুত কৰা আৰু সেইখন অনুসৰণ কৰি চলা... এই দুয়ােৰে মাজত পার্থক্য আছে।
জন্ম গ্ৰহণ কৰা দিনটোৰ পৰাই তালিকাখন অৱহেলিত হবলৈ ধৰে। খেল পথাৰৰ সেই সেউজীয়া ঘাঁহনিখন, ৰিব ৰিবকৈ বলি থকা মৃদু বতাহজাক, ল’ৰাবােৰৰ ভৰিৰ আগত উমলি থকা ফুটবলটো, কাবাডী খেলৰ সেই উন্মাদনা,বতাহত নাচি বাগি থকা চিলাখন - এইবােৰত নিহিত হৈ থকা অজান শক্তিটোৱে কেতিয়ানাে মােক কোঠাৰ পৰা বাহিৰলৈ টানি আনে মই গমকে নাপাওঁ। কোৱা বাহুল্য যে বাহিৰলৈ ওলাই অহাৰ লগে লগে সেই ভয়ানক তালিকাখন আৰু সেইবিৰক্তিকৰ কিতাপবােৰৰ কথা মই সমূলি পাহৰি পেলাওঁ। ফলস্বৰূপে ককাইদেৱে পুনৰ গালি শপনি, তিৰস্কাৰেৰে মােক থকা সৰকা কৰাৰ সুযােগ এটা লাভ কৰে। মই যিমান পাৰোঁ তেওঁৰ ছাঁ টোৰ পৰাও লুকাই থাকিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ। সামান্যতম শব্দও নােহােৱাকৈ অতি সন্তর্পনে কোঠালৈ সােমাই আহে। চোকা ধাৰাল তৰােৱাল এখন যেন মােৰ মূৰৰ ওপৰত উলমি আছে, তেনে এটা ভাৱ হয়।
হাজাৰ অসুখ - অশান্তিয়ে পীড়িত কৰাৰ পাছতাে মানুহে যিদৰে জীয়াই থকাৰ মােহ পৰিত্যাগ কৰিব নােৱাৰে, সেইদৰে ময়াে ককাইদেউৰ অপাৰ ককৰ্থনাৰ পাছতাে খেলা ধূলা কৰাটো ত্যাগ কৰিব নােৱাৰিলোঁ।
