এজন যোৰহাটৰ ভদ্ৰলোকে কলিকতালৈ গৈ ৰিহা সূতাৰ উপযোগিতা আৰু অন্য কিছু বিধ সূতাৰ ব্যৱহাৰ দেখুইৱাছিলগৈ। তেওঁক সেই সময়ত কলিকতাত থকা অসমীয়া ছাত্ৰবিলাকে আদৰ সম্মানেৰে তেওঁৰ আৰু তেওঁক উপলক্ষ্য কৰি অসমীয়া মানুহৰ অস্তিত্ব বুজাবলৈ যত্ন কৰিছিল, অন্য কি এওঁক আসাম গৱৰ্ণমেণ্টৰ প্ৰধান কাৰ্য্যকাৰক চাৰ এলফ্ৰেড লাইএল চাহাবেও উৎসাহ দি কলিকতা নগৰলৈ যাবলৈ সহায় কৰিছিল বুলি আমি শুনিবলৈ পাইছিলোঁ। কলিকতা মিউজিয়মত এওঁৰ গোটেই শৰীৰৰ আকৃতি সাজি ৰখা হৈছিল। সেই আকৃতি আজি-কালিও থাকিব পায়। আৰু সেই মেলাতে আসাম আদি অনেক পৰ্ব্বতীয়া ঠাইৰ অসভ্য আদিম জাতিৰ মানুহৰ আকৃতি মাটিৰে সাজি, পোছাক দি, ধেনু কাঁড় আদি অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হাতত দি ৰাখিছিল; সেইবোৰ জাতিৰ আকৃতি আজি পৰ্য্যন্ত কলিকতাৰ মিউজিয়মত দেখিবলৈ পোৱা যায়।
এই মেলা ভগাৰ পাচত কলিকতাৰ অসমীয়া ছাত্ৰই কিছু সময় পাই ইংৰাজী মহাকবি সেক্সপিয়েৰৰ ‘কমোদি অব এবৰচ’ নাটকখন অসমীয়া ভাষাত মোটামুটি ভাবে তৰ্জ্জমা কৰিছিল। এই তৰ্জ্জমাত আৰু ৰচনাত সত্যনাথ বৰাৰো কিছু ভাগ আছিল। এই নাটকখন “ভ্ৰমৰঙ্গ” নামে প্ৰখ্যাত হৈ আজিকালিও অসমীয়া থিয়েটাৰত অভিনীত হৈ থাকে।
১৮৮৬ চনৰ মাৰ্চ মাহত বি-এ পৰীক্ষাত ৺সত্যনাথ বৰা
