প্ৰয়াত উমেশ বৈশ্যৰ সোঁৱৰণত
দুৰ্গা কান্ত শৰ্মা
বিৰুবাৰী, গুৱাহাটী
প্ৰয়াত উমেশ বৈশ্যদেৱৰ স্মৃতি ৰোমন্থন কৰিলে মোৰ মনৰ দাপোনত উদ্ভাসিত হয় এখনি শান্ত, সৌম্য অথচ গুৰু-গম্ভীৰ মুখমণ্ডল। তেখেত সঁচা অৰ্থতে এগৰাকী ভদ্ৰলোক আছিল। আধুনিক গণতান্ত্ৰিক সমাজ ব্যৱস্থাত সমতা নীতিৰ আতিশয্যৰ ফলত ‘অভিজাত’ শব্দটোত চেকা লাগিছে যদিও পুৰণি কালত চাৰুকলাৰ অনুশীলনকাৰী আৰু সদ্গুণী লোকসকল অভিজাত বুলি চিহ্নিত হৈছিল। সেই অৰ্থত গ্ৰহণ কৰিলে তেখেতৰ ভাব চিন্তা যে আভিজাত্যপূৰ্ণ আছিল তাত সন্দেহ নাই। মই তেখেতৰ চৰিত্ৰত সংগীত, কলা আদিৰ উৎকৰ্ষ সাধনৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয় সদগুণ অনুশীলনৰ ধৈৰ্য আৰু বিনয় দেখি মুগ্ধ হৈছিলোঁ, আচৰিত হৈছিলোঁ।
বৃত্তিত তেখেত এগৰাকী শিক্ষক আছিল। কৃতী শিক্ষক। মনে প্ৰাণে নিষ্ঠাবান শিক্ষক। অমায়িক আৰু হাস্যবদন সেই শিক্ষক গৰাকীয়ে অধ্যক্ষ হিচাপে স্কুল পৰিচালনা কাৰ্যতো নিশ্চয় ৰূঢ়তা অৱলম্বন কৰিব পৰা নাছিল। কিন্তু তৎ সত্ত্বেও তেখেত কেতিয়াও আহুকালত পৰাৰ কথা শুনাও মনত নপৰে। এদিনৰ কথা, তেখেত সেই সময়ত বাণীকান্ত সোঁৱৰণী ছোৱালী উচ্চতৰ মাধ্যমিক স্কুলৰ অধ্যক্ষ বা উপাধ্যক্ষ আছিল। আনহাতে সেই সময়ত তেখেতে বেয়াকৈ বৃক্ক ৰোগতো ভুগি আছিল। আকৌ, তেখেতেই আছিল পৰিয়ালটোৰ একমাত্ৰ অন্ন উপাৰ্জক। মোৰ লগত কথা পাতিলে। আচৰিত কথা, ৰোগজনিত কষ্ট আৰু চিকিৎসাৰ বিষয়ে অলপমান আভাস দিয়ে সামৰিলে। তেখেতে আৰম্ভ কৰিলে স্কুলৰ অভাৱ-অভিযোগৰ কথা, স্ত্ৰী-শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা অথচ অনগ্ৰসৰতাৰ কথা ইত্যাদি। পাঠ্যক্ৰমৰ দোষ তথা শিক্ষা বিভাগৰ হেমাহি আৰু অৱহেলাৰ কথাও বাদ নপৰিল। মই তেখেতৰ পাঠদান আৰু স্কুল পৰিচালনাৰ কাৰ্যত নিষ্ঠা দেখি বিমুগ্ধ হ’লোঁ।
একেদৰে আন এদিনাখন ভেটাভেটি হওতে, তেখেতে আৰম্ভ কৰিছিল
