উছৰ্গা
জ্ঞানাশ্ৰমৰ দ্বিতীয়া শিষ্যা
আমাৰ সৰু মাজু জীয়ৰী
শ্ৰীমতী সপোন মধুৰি (নিজৰা) আইদেৱলৈ
কেচা সোণ জীৱনৰ, পিতৃ-মাতৃ উভয়ৰ ‘সংসাৰ-মৰুক জীপ্ দি ৰাখিম’ বুলি মৰম নিজৰা তুমি নামিলা ভূমিত; গীত–বাদ্য-নৃত্য লৈ আনন্দ বিলাই সাজিলা আমোল-মোল মৰুৰ ফুলনি। নিয়তিৰ নীতি, আই, ঘূৰি আজি নিজে তুমি পশিবা সংসাৰ; দেখা পাবা বিভীষিকা তাৰ। সি চক্ৰবেহুত অকলে সোমাবা তুমি; বিপদৰ সপ্তৰথীহঁতে জানোচা সশস্ত্ৰে ধৰে বেৰি! সেইদেখি পিন্ধালোঁ তোমাক এই নীতিৰ কৱচ; আবৰি ৰাখিব সেয়ে মোৰ হৃদয়ৰ দৰে নিতউ তোমাক। আগবাঢ়া, আই মোৰ বিশ্ব-বিজয়িনী, সপ্তপদী গমনত সপ্তম সম্পদ লভি। জ্ঞানাশ্ৰম তথা গৃহস্থাশ্ৰমত যদি পিতাই তোমাক কৰিছিল কেতিয়াবা ৰূঢ় ব্যৱহাৰ, পাহৰি পেলোৱাঁ তাক এই মুহূৰ্তত; মাতৃ-জাতি তুমি আই, মাতৃয়ে যিদৰে দায় নধৰে পুত্ৰৰ, তুমিও সিদৰে মোৰ ক্ষমিবা জগৰ।
সংসাৰ-মৰুৰ শ্যাম বটবৃক্ষ ৰূপা
সম্ভাপীৰ সুখ পাপীৰ ত্ৰাণ;
পুণ্যবাট দেখুৱাতী সৰগ-জীয়াৰী,
আগবাঢ়া কৰি শান্তিস্নান।”
২৫ ফাগুন, ১৮৮৪
গুৱাহাটী
মৰমৰ পিতাদেৱেৰা
শ্ৰীডিম্বেশ্বৰ নেওগ
