এক লক্ষ্যমুখিতা আছে। জীৱনে যিফালে টানে সেই ফালে যা। পাবলৈ বা হেৰুৱাবলৈ জোৰ কৰিলে একোৱেই নাপাবি। সময়ৰ স’তে গতি ল’। সময়ে সকলো দিব।
দুহাতেৰে মুখখন ঢাকি বহি ৰৈছিলোঁ ৰে’ল ষ্টেচনত। ট্ৰেইনখনে উকি মাৰি উঠিল। ট্ৰেইনখনলৈ চাই পঠিয়ালোঁ। মন্দিৰৰ ঘণ্টা...ট্ৰেইনৰ উকি, শেষৰ ট্ৰেইনখনো গুচি যাব। প্লেটফৰ্মত মই অকলশৰীয়া পথিক। যন্ত্ৰৱৎ থিয় হ’লোঁ। বিদায় পণ্ডিচেৰী।
কিন্তু ই কি? দৌৰি গৈ আগুৱালোঁ। হয়. হয়। খিৰিকীৰ সিপাৰে মুখামুখিকৈ বহা দুখন মুখ.....এখন বতাহত উৰি যোৱা অবাধ্য চুলিৰে গুলপীয়া গাল আৰু আনখন...হয়, স্পষ্টকৈ দেখা পাইছিলোঁ তাইৰ শিৰৰ সেন্দুৰ....অৰণ্যাৰ পৰিচয় কঢ়িয়াই নিয়া যি সেন্দূৰ ছায়াৰ শিৰত এতিয়াও বিৰাজমান।
□□
(৪৫)
নৈঋতৰ কথাৰে....
‘অৰণ্যা তোলনীয়া সন্তানো হ’ব পাৰে।’
‘নহয় তোলনীয়া সন্তান। দেখা নাই, ছায়াৰ মুখখন অৰণ্যাৰ মুখত কেনেকৈ আঁকি থোৱা আছে। মই ছায়াক যিদৰে জানো, তই নাজান কাৰণেই অৰণ্যাৰ মুখত ছায়া দেখা নাই।’
‘ঠিক আছে। অৰণ্যা যে ছায়াৰে সন্তান, মানি ল’লোঁ, পিছে তই কিয় ইমান অধীৰ হৈ পৰিছ? কি লাগে তোক।’
‘অৰণ্যাৰ দেউতাকৰ বিষয়ে জানিবলৈ লাগে, কাৰ লগত ছায়াৰ বিয়া হৈছিল, জানিবলৈ লাগে মোক।’
‘কিয়? জানি তই কি কৰিবি?’
‘একোৱেই নকৰোঁ হয়তো, কিন্তু জনাটো দৰকাৰ। অৰণ্যাই কৈছিল—‘পাপা নাই মোৰ’, অথচ ছায়াৰ কপালত সেন্দুৰ?’
‘আৰে, বিবাহ বিচ্ছেদ হ’ব পাৰে তাইৰ।’
‘বিবাহ বিচ্ছেদ হলে ছায়াই সেন্দুৰ নল’লেহেঁতেন। মনৰ সম্পৰ্কতকৈ সমাজৰ নীতি-নিয়ম বেছি গুৰুত্বপূৰ্ণ। বুলি ছায়াই নাভাবে। মই জানো।’
‘তেতিয়াহ’লে?’
‘তেতিয়াহ’লে?’
অবুজন মনটো আৰু মই কথা পাতি পাতি ভাগৰি পৰিলোঁ। মেঘালীলৈ কীপেড চলালোঁ—‘মেঘালী, ডু চামথিং। প্লিজ হেল্ল।’
আমনি কৰিছোঁ নেকি তাইকো! মোতকৈ বহুত সৰু ছোৱালী এজনীৰ ওচৰত আজি সৰু হৈ পৰিছোঁ। কিন্তু উপায় নাই মোৰ। লক্ষ্যহীন জীৱনৰ স্থিৰ হৈ ৰোৱা সময়খিনিত অৰণ্যা নামৰ কণমানিজনী উফৰি আহি যি ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিলে, সেই ঢৌত এতিয়া মই অস্থিৰ হৈ পৰিলোঁ।
শৰীৰটোক চম্ভালিব নোৱৰা মোৰ কাৰণে এতিয়া শাৰীৰিক জটিলতাবোৰ গৌণ হৈ পৰিছে। নিয়ৰে বহুতবাৰ কোৱাৰ পাছতো মই এইফালে অহা নাছিলোঁ।... আৰু আজি? এগৰাকী কেয়াৰটেকাৰৰ কথামতে এইখিনি পাইছোঁহি। অৰণ্যাও গ’লগৈ। ছায়াও গ’লগৈ। মই সিহঁতক লগ পাই আহিছোঁ। ক’লৈ গল নাজানো। য’লৈকে যোৱা সুখী হোৱা ছায়া। মেঘালীয়ে কৈছিল—‘ছায়া আজিকালি দিল্লীত থাকে।’ হয়তো তালৈকে গৈছে। নিয়ৰেও দিল্লীলৈ মাতিছে মোক। এবাৰ গৈ আহোঁ নেকি? মোবাইল স্ক্ৰীনত টিংকৈ মেঘালীৰ ফটোখন ভাঁহি আহিল—
‘গুডমৰ্ণিং ছাৰ।’
