সমললৈ যাওক

পৃষ্ঠা:তত্ত্ব-কথা (Tattva-Katha).pdf/৫৫

ৱিকিউৎসৰ পৰা
এই পৃষ্ঠাটোৰ বৈধকৰণ হৈছে
৫৪
তত্ত্ব-কথা

মহৰ্ষি বেদব্যাসে পাঠক আৰু শ্ৰোতাক সেই বাবে শ্ৰীকৃষ্ণাভিমুখ কৰিবৰ নিমিত্তে ৰাসলীলা প্ৰভৃতিৰ বৰ্ণনাত কাব্যৰস ঢালি দিছে। সেই দেখি তেওঁ ৰাসলীলাৰ দ্বিতীয় তৃতীয় শ্লোকতে আৰম্ভ কৰিছে ̶

তদোডুৰাজঃ কুকুভঃ কৰৈমুৰ্খং
প্ৰাচ্যা বিলিম্পন্নৰুপেন শন্তমৈঃ।
স চৰ্ষণীনামুদগাচ্ছুচো মৃজন্‌
প্ৰিয়ঃ প্ৰিয়ায়া ইব দীৰ্ঘদৰ্শনঃ।

      অৰ্থাত্‍ যেনেকৈ বহু কাল বিদেশত বাস কৰাৰ পাছত গৃহগত স্বহস্তে নিজৰ প্ৰিয়তমাৰ মুখকমল কুঙ্কুমৰাগেৰে ৰঞ্জিত কৰে, সেইদৰে ঠিক এই সনয়তে নক্ষত্ৰপতি চন্দ্ৰই নিজৰ সুশীতল হাতেৰে পুৰ্ব্বদিশৰ মুখ স্বৰূপ প্ৰথমাংশ অৰুণ বৰণেৰে ৰঞ্জিত কৰি প্ৰাণীসকলা দিবাতাপ উপশম কৰি উদিত হ’ল।

ভৈলত উদিত চন্দ্ৰ পূৰ্ব্বদিশ হন্তে।
কামাতুৰা স্ত্ৰীৰ যেন সন্তাপ মাৰ্জ্জন্তে।। (কীৰ্ত্তন)
দৃষ্টা কুমুদ্বন্মমখমণ্ডলং
ৰমাননাভং নৱকুম্কমাৰুণম্‌।
বনঞ্চ তৎকোমলগোভিৰঞ্জিতং
জগৌ কলং ৱামদৃশাং মনোহৰম্‌।।

অৰ্থাত্‍ ̶ অখমণ্ডল চন্ৰ দেখিলন্ত হৰি।
কুঙ্কুমে অৰুণ লক্ষ্মী মুখপদ্ম সৰি।।
বনকো দেখিল চন্দ্ৰ-ৰশ্মিয়ে ৰঞ্জিত।
সুস্বৰ মধুৰ কৰি গাইলা গীত।। (কীৰ্ত্তন)

আনন্দ বিগ্ৰহ পৰমাত্মাই "কলং জগৌ" অৰ্থাত্‍ "অস্ফুটমধুৰ মগায়ত্‍। " "কল" শব্দৰ অৰ্থ অস্ফুট মধুৰ স্বৰ। ভগৱন্তৰ বংশীৰ গীতও মধুৰ কিন্তু অস্ফুট। বংশীৰ ধ্বনি ভগৱন্তৰ নিস্বাসবায়ুৰ দ্বাৰাই উত্থিত শব। সেই শব্দই শব্দ-ব্ৰহ্ম। শব্দ-ব্ৰহ্ম = Logos।

যদ্বাচাহনভ্যুদিতং যেন বাগভ্যুদ্যতে।
তদেৱ ব্ৰহ্ম ত্বং বিদ্ধি নেদং যদিদমুপাসতে।। (কেনোপনিষদ)

       অৰ্থাত্‍ বাক্যৰ দ্বাৰাই যাৰ বচন নহয়, যাৰ দ্বাৰাই বাক্য উক্ত হয়, তেৱেঁই ব্ৰহ্ম।

       শ্ৰী মদ্ভাগৱতৰ দেৱস্তুতিত আছে - পৰমেশ্বৰৰ প্ৰথম নিশ্বাসতে বেদসকল বাজ হ’ল। "প্ৰথম নিস্বাসে বাজ ভৈল বেদগণ।" (কীৰ্ত্তন) শ্ৰুতিয়েও কৈছে - "পৰমব্ৰহ্মৰ নিশ্বাস-বায়ুয়েই ঋগ্‌বেদ, যৰ্জ্জুবেদ, সামবেদ ইতিহাস আৰু পুৰাণ।" এতেকে পৰমব্ৰহ্মৰ নিশ্বাস-বায়ুৱেইবাঁহীত সোমাই সুস্বৰ গীত হয় অৰ্থাত্‍ বেদদিয়েই প্ৰৰমব্ৰহ্মৰ লীলা-বিগ্ৰহ শ্ৰীকৃষ্ণৰ বংশীধ্বনি। শ্ৰীকৃষ্ণই ভক্ত উদ্ধৱক কৈছে ̶

কিং বিধত্তে কিমাচষ্টে কিমনূদ্য বিকল্পয়েত্‍।