এই পৃষ্ঠাটোৰ বৈধকৰণ হৈছে
একবিংশ সৰ্গ।
চন্দ্ৰকান্তসিংহ গ’ই বঙ্গদেশল’ই
ল’ই তাত দিন চাৰি নিৰলে বিশ্ৰাম,
গুণিলে মনত কথা নিজ ব্যৰ্থতাৰ।—
আছিলোঁ এদিন ৰজা বিশাল ৰাজ্যৰ;
আছিল সহস্ৰ জন অপেক্ষি দ্বাৰত
পাবলই এটি মাত্ৰ আদেশ মুখৰ।
সুন্দৰ নগৰ মোৰ, সুৰম্য প্ৰাসাদ
আছিল এদিন কিষে নেত্ৰ-তৃপ্তিকৰ!
আছিলোঁ প্ৰজাৰ মই আলাসৰ লাড়ু,—
সাক্ষাৎ দেৱতা। আজি মই গৃহহীন;
সামান্য প্ৰজাৰ দৰে পৰগৃহবাসী।
সিফালে জনমভূমি হ’ল মৰিশালি;
লুকাৰ সৌন্দৰ্য্যৰাশি চিতাৰ ধোঁৱাত।
মাতৃৰ মূৰৰ পৰা খহলে কিৰীটি,
হৰি নিলে ধন-ৰত্ন, হৰিলে কামিনী,
নাশিলে প্ৰজাৰ প্ৰাণ, অতুল সম্পদ;
—পশুৱে পশুৰ ৰাজ্য কৰিলে অসম।
এনে হীন-বীৰ্য্য হ’ই, দেখি ই দুৰ্দ্দশা
স্বৰ্গাদপি গৰীয়সী জনমভূমিৰ,
নোৱাৰি কৰিব তাৰ কোনো প্ৰতীকাৰ,
