যত মহাজন সবৰ সভা মধ্যত।।
পৰম আনন্দ ৰসময় কোটী সূৰ্য্যসম প্ৰকাশয়
শ্ৰীমদ্ভাগৱত পৰমহংস-সংহিতা অৰ্থাৎ পৰমহংসপদ-প্ৰাপ্তিৰ উপায় এই মহাপুৰাণত বৰ্ণিত হৈছে। দ্বাদশ স্কন্ধ ভাগৱতৰ ভিতৰত দশম স্কন্ধ শ্ৰেষ্ঠ। দশম স্কন্ধত নব্বৈটা অধ্যায় আছে। তাৰ ভিতৰত উনত্ৰিংশ অধ্যায়ৰপৰা পাঁচোটা অধ্যায়ত ৰাসলীলা বৰ্ণিত হৈছে। এই পাঁচোটা অধ্যায়ক ৰাসপঞ্চাধ্যায় বোলে। ৰাসপঞ্চাধ্যায়ত বৰ্ণনা কৰা বিষয় চমুকৈ এই: ̶
ভগৱানপি তা ৰাত্ৰীঃ শাৰদোৎফুন্নমল্লিকাঃ
শৰৎ কালৰ উৎফুল্লমল্লিকা ৰাত্ৰি দেখি যোগমায়াক অৱলম্বন কৰি ভগৱন্তই গোপীসকলেৰে সৈতে ৰমণ কৰিবৰ মনস্থ কৰিলে। কাৰণ, ব্ৰত কৰি শ্ৰীকৃষ্ণক পতি পাবলৈ কাত্যায়নীৰ পূজা কৰোতা গোপবালাসকলক শ্ৰীকৃষ্ণই প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল। এই কাল প্ৰকৃতিৰ অনুকুল।
শৰত কালৰ ৰাত্ৰি আতি বিতোপন।
ৰাসক্ৰীড়া কৰিতে কৃষ্ণৰ ভৈল মন।।
ভৈলন্ত উদিত চন্দ্ৰ পূৰ্ব্বদিশ হন্তে।
কামাতুৰা স্ত্ৰীৰ যেন সন্তাপ মাৰ্জন্তে।।
অখণ্ডমণ্ডল চন্দ্ৰ দেখিলন্ত হৰি।
কুস্কুমে অৰুণ লক্ষ্মী মুখপদ্ম সৰি।।
বনকো দেখিল চন্দ্ৰ ৰশ্মিয়ে ৰঞ্জিত।
এনেকুৱা অনুকূল কালত ভগৱন্তই গোপীসকলক আহবান কৰিলে। সেই আহ্বান সুমধুৰ আৰু সঙ্গীতময়। "Blessed is the soul that listeneth to the voice of the Lord." শ্ৰীকৃষ্ণাপহতচিত্ত গোপীসকলে সেই আহবান–
শুনি কামে উত্ৰাৱল হুয়া গোপীগণে।
দিলেক লৱৰ গীত-ধ্বনি নিৰীক্ষণে।।
নিশম্য গীতং তদনঙ্গবৰ্দ্ধনং ব্ৰজস্ক্ৰিয়ঃ কৃষ্ণগৃহীতমানসাঃ।
তেওঁলোকে পৰস্পৰক নিজৰ উদ্যম জ্ঞাপন নকৰিয়েই প্ৰাণকান্তৰ ওচৰলৈ ইমান বেগাই গৈছিল যে তেওঁলোকৰ কৰ্ণত কুণ্ডল দোলে বেগত হাণ্ঠিতে। কৃষ্ণত নিমগ্নচিত্ত গোপীসকলে কৃষ্ণৰ আহবান ধ্বনি শুনা মাত্ৰকতে গৃহকৰ্ম্ম যেনে আছিল তেনে অৱস্থাত এৰি গ’ল –
দুহন্ত্যোহভিযষ্ণু কশ্চিৎ দোহং হিতা সমুৎসুকাঃ।