‘অশ্বক্ৰান্তসমং তীৰ্থং নাস্তি ব্ৰহ্মাণ্ডগোচৰে’— অথচ এই তীৰ্থখনৰ বিষয়ে ধৰ্মপ্ৰাণ ৰাইজৰ জ্ঞান সীমিত। অশ্বক্ৰান্ত দেৱালয়ৰ সম্পূৰ্ণ ইতিহাস এখনি ৰচনা কৰি উলিওৱাটো বৰ্তমান বৰ টান হৈ পৰিছে। কাৰণ ইয়াৰ অনেক ইতিহাস বিস্মৃতিৰ অতল গৰ্ভত জাহ গৈছে। বাকী থকাখিনিও হেৰুৱাবৰ উপক্ৰম হৈছে। অকল যে অশ্বক্ৰান্ত দেৱালয়ৰহে এনে অৱস্থা এইটো নহয়, অসমৰ প্ৰায়বোৰ দৌল-দেৱালয়, সত্ৰ আদিৰ অৱস্থা একেই। এইবোৰৰ উপযুক্ত সত্ৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা কৰি একোখন বিজ্ঞান সন্মত ইতিহাস প্ৰণয়ন কৰি উলিওৱা অতীব প্ৰয়োজন।
এনে এটি উদ্দেশ্যত প্ৰণোদিত হৈয়ে আমি ‘অশ্বক্ৰান্ত দেৱালয়ৰ ইতিবৃত্ত’ এখনি প্ৰণয়নত প্ৰবৃত্ত হওঁ। কিংবদন্তি, জনশ্ৰুতি, প্ৰাচীন ধ্বংসাৱশেষ, আৰু সংশ্লিষ্ট মহলৰ দুই-চাৰি গৰাকী সহৃদয় ব্যক্তিৰপৰা পোৱা সাহায্যকে লৈ এই ইতিবৃত্ত ৰচনাৰ কামত আগবঢ়া হৈছে। তদুপৰি কেবাখনো মূল্যবান গ্ৰন্থ, বিভিন্ন সময়ত লিখা বিভিন্ন আলোচনা, সাময়িক পত্ৰিকা আদিত সন্নিবিষ্ট কলা- সংস্কৃতিমুলক প্ৰবন্ধ-পাতিয়েও আমাক সহায় কৰিছে।
এই কিতাপখন যুগুত কৰোঁতে যিসকল ব্যক্তিয়ে নানা ধৰণে দিহা পৰামৰ্শ
দি সহায় কৰিলে সেইসকল হৈছে অসম চৰকাৰৰ বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ব বিভাগৰ
শ্ৰীহেমৰথ বৰ্মণ, উত্তৰ গুৱাহাটী হিন্দী মহাবিদ্যালয়ৰ অধ্যক্ষ পৰেশচন্দ্ৰ দেৱশৰ্মা,
বি. বৰুৱা মহাবিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক কিৰণ শৰ্মা, পাঠশালা ছোৱালী মাধ্যমিক
বিদ্যালয়ৰ শিক্ষক শ্ৰীৰমেশচন্দ্ৰ শৰ্মা, গোৱালপাৰা মহাবিদ্যালয়ৰ অসমীয়া
বিভাগৰ মূৰব্বী অধ্যাপক উত্তম শৰ্মা, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ লোক সংস্কৃতি
আৰু গৱেষণা বিভাগৰ শ্ৰী প্ৰবীণ চন্দ্ৰ দাস, কামৰূপ একাডেমী উচ্চতৰ মাধ্যমিক
বিদ্যালয়ৰ শিক্ষক শ্ৰীখৰ্গধৰ শৰ্মা আৰু আন বহুতো। তেখেতসকলৰ ওচৰত
আমি কৃতজ্ঞ।
