বানপানীয়ে সকলো শইচ মহটিয়াই গ'ল। বহু ঠাইত নতুন
কঠিয়া পাৰিছে। গৰু-গাইবোৰ তেতিয়া পথাৰত। ঠায়ে ঠায়ে
সৰু সৰু ল'ৰা-ছোৱালীবোৰে আলিবাটৰ মাজত হাই-গুদু
খেলিছে। কিছুমানে বা টাংগুটি, বিৰিন গুটিও খেলিছে।
সিহঁতে পাৰ হই যোৱা সুদীপহঁতৰ পিনে চাই খনতেক ৰই ফুচ্
ফুচাই কথা পাতিছে। এইদৰে ধূলিয়ে-মাকতিয়ে একাকাৰ
হই গা-ঢালি খেল খেলোতেই সুদীপহঁতৰো শইশৱ-কইশোৰৰ
বহুতো দিন বাগৰি গইছিল। উলাহত নাচি উঠা সুদীপৰ
মনটো হঠাতে জঁয় পৰি গ'ল।
দিগেনে কই গ'ল, “জান সুদীপ, গাঁৱৰ সৰহভাগ ল’ৰা- ছোৱালীয়ে এইদৰেই উমলি দিন কটায়। কেৱল পাঁচ নে ছজন ল'ৰাই চটাই গাঁৱৰ পঢ়াশালিলই যায়। আজিলইকে ইয়াত এখন পাঠশালা নহ'ল।
হঠাতে উজুটি খাই পৰিব খোজা সুদীপে কথমপিহে নিজক নপৰাকই ৰাখিব পাৰিলে। বাট-পথবোৰো বেয়া হ'ল। কোনো মেৰামতি নাই। বাটৰ মাজে মাজে ডাঙৰ একোটা গাঁত। ভকতপাৰাৰ কাষৰ এছোৱা পথ নায়েই। বানপানীয়ে ছিঙিলে। জাবৰ-জোথৰৰ দমবোৰ বাটৰ দাঁতিত। গোবৰ-
