দুখীৰাম
এখন ৰাজ্যত এজন বৰ দুখীয়া ব্ৰাহ্মণ আছিল। তেওঁৰ নাম দুখীৰাম। সৰুতে পিতৃ-মাতৃক হেৰুৱাই নিঠৰুৱা হোৱা বাবেই হয়তো তেওঁক সকলোৱে দুখীৰাম বুলিছিল। সৰুৰে পৰা আনৰ ঘৰত থাকি লাচনি পাচনি কৰিয়ে তেওঁ দিন কটাইছিল। লাহে লাহে ডাঙৰ হৈ অহাত গাঁৱৰে খুড়াক এজনৰ বাৰীৰ চুকত ঘৰ এটি সাজি দুখীৰাম তাতে থাকিবলৈ ল’লে। বিশেষ কাম বন একো কৰিব নোৱাৰা বাবে প্ৰায়ে দুখীৰাম লঘোনে থকিব লগীয়া হৈছিল।
কালক্ৰমত সি বিয়া বাৰু কৰালে যদিও তাৰ অৱস্থাৰ কোনো পৰিৱৰ্ত্তন নহ’ল। দুবেলা দুমুঠি খাবলৈকে নোজোৰে। জীৱন ধাৰণৰ কোনো উপায় নাপায় সি দিনে দিনে জীৱনৰ প্ৰতি উদাসীন হৈ পৰিল। কাম বিচাৰি ওলায় গলে কাম পালে কৰে নাপালে যতে ৰাতি ততে কাটি হৈ পৰি থাকে। ঘৰলৈ মনতে নপৰা হ’ল। তাৰ ঘৈণীয়েকেও ইঘৰে সিঘৰে কাম বন কৰিবলগীয়া হ’ল। তথাপি সিহঁতৰ সংসাৰ অচল হৈ পৰে।
দুখীৰামৰ দুখ কুলাই পাচিয়ে নধৰা হ’ল। মনৰ বেজাৰত সি এদিন