বুজিব পাৰোঁ, তেওঁ স্বাভাৱিক মেধা আৰু প্ৰতিভাৰে জীৱনত সফলতা লাভ
কৰিছিল।
মাৰ্গ-সংগীতৰ প্ৰতি তেওঁৰ আগ্ৰহ বোধকৰো স্কুলীয়া জীৱনৰে পৰাই আছিল। গীতশ্ৰী নামৰ সংগীত বিদ্যালয়ত নাম ভৰ্তি কৰাটোৱেই তাৰ প্ৰমাণ। তাত গুৰু আছিল চৈয়দ জমিৰুদ্দিন আহমেদ। সম্ভৱতঃ সেয়ে আৰম্ভণি। গুৱাহাটীলৈ আহি তেওঁ সংগীত শিক্ষাৰ একাধিক সুযোগ পালে। বিশেষকৈ মাৰ্গ-সংগীতৰ ওজা বীৰেন ফুকনৰ সান্নিধ্যই তেওঁৰ সংগীত সাধনা শক্তিশালী কৰিলে বুলি ভাবিব পাৰি। লক্ষ্ণৌৰ ভাটখাণ্ডে সংগীত বিদ্যালয়ৰ পৰা উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পিছত কেইবাখনো সংগীত বিদ্যালয়ত তেওঁ শিক্ষা দান কৰে। ইয়াৰ পৰা বুজা যায় সংগীত সাধনা তেওঁৰ জীৱনৰ লক্ষ্য আছিল আৰু তাৰ বাবে তেওঁ পৰিশ্ৰম কৰিছিল।
তেওঁ যে চিন্তাশীল লোক আছিল তাৰ প্ৰমাণ আছে তেওঁৰ ৰচনাবোৰত। সমাজ আৰু শিক্ষাৰ সমস্যা লৈ তেওঁ গভীৰভাৱে চিন্তা কৰিছিল। মই তেওঁৰ আটাইবোৰ কিতাপ পঢ়াৰ সুযোগ পোৱা নাই। চিন্তাগধুৰ প্ৰবন্ধৰ বাহিৰেও তেওঁ কবিতা আৰু গীতো লিখিছিল। ‘বৰ্তমান শিক্ষা-পদ্ধতি আমূল পৰিৱৰ্তনৰ উপায়’ শীৰ্ষক পুথিখনে বৈশ্যৰ শিক্ষা-পদ্ধতি সম্পৰ্কে গভীৰভাৱে চিন্তা কৰাৰ ইংগিত দিয়ে। ‘অশান্ত জন্মভূমি’, ‘তই যুক্তি যুদ্ধ কৰ’, ‘প্ৰগতিৰ গান’, ‘মিলন’ প্ৰভৃতি পুথিবোৰৰ বিষয়ে কোনো অনুসন্ধিৎসু যুৱকে আলোচনা কৰি বৈশ্যৰ সামাজিক দৃষ্টিভংগীনো কেনেকুৱা আছিল তাক দেখুৱাবলৈ যদি যত্ন কৰে তেন্তে এটা ভাল কাম হ'ব বুলি মই ভাবোঁ। ইয়াৰ বাহিৰেও ‘চিন্তা-প্ৰবাহ’ বুলি এখন পুথি তেওঁ লিখি গৈছে।
মোৰ এতিয়া গা বৰ ভাল নহয়। বাৰ্ধক্যই পীড়া দিছে। সেইবাবে বৈশ্যৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে মই লিখিব পৰা নাই। এইবাবে সকলোৰে ওচৰত মই ক্ষমাপ্ৰাৰ্থী।
শেষত বৈশ্যলৈ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই ইমানতে সামৰিছোঁ।
(লেখক এগৰাকী বিশিষ্ট কবি, সাহিত্যিক তথা সমালোচক। আৰ্য্য বিদ্যাপীঠ মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰাক্তন অধ্যাপক। সাহিত্য একাডেমি বঁটা প্ৰাপক। অসম সাহিত্য সভাই তেখেতক ২০১০ চনত সাহিত্যাচাৰ্য উপাধি প্ৰদান কৰিছে।)
(এই লেখাটোৰ ৰচনাকাল ২০১০ ইং)