আচ্ছা, ৰাতিতো বাৰু যেনে তেনে কটায়েই, কিন্তু ৰাতিপুৱা টয়লেটৰ ব্যৱস্থা কি হ’ব?
“ছাৰ, মানে ওচৰৰ বাহনিখনলৈকে যাব লাগিব। নহ'লে সৌ পথাৰখন...”
“হাঃবাহনি, পথাৰ! আচ্ছা, সেইটোৰ কিবা এটা হ’ব বাৰু, কিন্তু পানীৰ কি হ’ব? ইয়াত টিউবৱেল ক’ত?”
“ছাৰ মানে, এটা কাম কৰিব লাগিব, ওচৰৰ এঘৰৰ পৰা এবাল্টি পানীকে আনি থ'ব লাগিব। আৰু ছাৰ, গাওঁবুঢ়া আহিলে ধান-খেৰকে আনি দিবলৈ ক’ব লাগিব, শোৱাৰ ব্যৱস্থাৰ বাবে।”
“ধান-খেৰ।”
চৌধুৰী যেন উচপ খাই উঠিল। নখজুৱাবনে? সৰুতে যে এবাৰ কণটিলৌহঁতৰ ঘৰত ধানখেৰত বাগৰি বাগৰি খেলিছিল, তাৰ পিছত অলপ খজুৱাইছিলনে গা-টো! সন্ধিয়া বায়েকে যেতিয়া ঘঁহি-পিহি গা ধুৱাই দিছিল তেতিয়া অলপ ভক্ভকাইছিলনে! নাই নোৱাৰি দেই, নোৱাৰি। ধান-খেৰত শুব নোৱাৰি। লাগিলে কম্বলেৰে গায়ে-মূৰে ঢাকি লৈ হেডমাষ্টৰৰ টেবুলখনতে টোপনিয়াই বহি থাকিব তেওঁ।
তেওঁ যেনিবা তেনেকৈয়ে ৰাতিটো কটাব, কিন্তু বাকী কেইজনে?
সমস্যা। সমস্যা ডাঙৰেই। ক’ত থাকিব, ক’ত বহিব, ক’ত কাম কৰিব?
আৰু, এই গাওঁবুঢ়াটোও বা ক’ত মৰি আছে গৈ?
ইফালে, চাৰে-চাৰি বাজিলেই। কাগজ-পত্ৰখিনি আৰু খামখিনিৰ উপৰিও চহী কৰিব লাগিব প্ৰায় সাতত্ৰিশ শ বেলট পেপাৰ। মুঠ নশ আঠত্ৰিশজন ভোটাৰৰ গাইপতি চাৰিখনকৈ বেলটত চহী কৰা, ডিষ্টিংগুইচিং মাৰ্ক মৰা কি ধেমালি কথা। অৱশ্যে, এশ শতাংশ ভোট কেতিয়াও নহয়। কিন্তু পয়সত্তৰ শতাংশ ভোটদানতো হ’বই। ভোটৰ দিনা বাৰু দহ শতাংশ চহী কৰিব পৰা যাব, কিন্তু কমেও ষাঠি শতাংশ চহীতো আগৰাতিৰ ভিতৰতে কৰি থ'বই লাগিব। নহ'লে
দেখোন পিছদিনা ফলং মৰণং। ভোট গ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়া লেহেমীয়া হ'ব লাগিলে ভোটাৰে হাল্লা লগাই দিব। লগে লগে আহিব ভি.ডি.অ. কেমেৰা লৈ মেডিয়া ৰিপৰ্টাৰ। মাউচ-পিচটো মুখৰ আগত ডাঙি ধৰি জবাবদিহি কৰিব। সমগ্ৰ দৃশ্য হ’ব কেমেৰাত বন্দী। সবিশেষ সন্ধিয়া ৭ত। হাঃ
॥ ৬৭॥
