বন্ধুজন ভিতৰলৈ সোমাই আহে। চক খাই উঠে তাই,
“আপুনি ইয়াত?”
“য়েচ মই ইয়াত।”
ঈষৎ অপ্ৰস্তুত হয় তাই। ভদ্ৰতাৰ সীমা চেৰাইছে তেওঁ। ভিতৰলৈ সোমাই অহাৰ দৰকাৰ কি?
“মই অহাত তুমি নিশ্চয় বেয়া পোৱা নাই। কাৰণ এতিয়া তোমাৰ মোৰ শত্ৰু একেজনেই৷”
“শত্ৰঙ্গ কোন হয় তেওঁ?”
“সেয়া তোমাৰ স্বামী। মোৰ বিজনেচৰ প্ৰতিদ্বন্দী৷”
খংটো চুলিৰ আগ পায়গৈ তাইৰ।
“চাওক মহাশয়, আপোনাৰ শত্ৰু আৰু মোৰ শত্ৰু একেও হয়, তথাপি আমি বন্ধু নহয়, কাৰণ আপোনাৰ আৰু মোৰ মাজত বহুত তফাৎ। আপোনাৰ মাজত বন্ধুক শত্ৰু কৰাৰ প্ৰৱণতা অধিক হোৱাৰ বিপৰীতে মোৰ আকৌ শত্ৰুবোৰকো বন্ধু কৰি লোৱাৰ প্ৰৱণতা বেছি। তাতোকৈ ডাঙৰ কথাটো হল যে আল্ট্ৰাছ মোৰ শত্ৰু নহয়। বুজিছে নহয়?” কথাখিনি কৈ ফোঁপাই উঠে তাই। তাইৰ ফোঁপনিত তেঁৱো দমি নাযায়, কৈ উঠে,
“মই ভাবিছিলোঁ, এই মানুহজনীক এৰি আল্ট্ৰাছে কিয় আন ছোৱালীক চকু দিব লগা হল। আজি জানিলোঁ সেই কথা। এটা কথা মনত ৰাখিবা মিচেছ অলংকৃতা, তুমি যিমানেই শক্তিশালী হ’বা, তোমাক দমন কৰাৰ ইচ্ছা সিমানেই প্ৰকট হ’ব। ইয়াক তুমি প্ৰেম-ভালপোৱা বুলি ভোল নাযাবা। অহংকাৰী নাৰীৰ অহংকাৰ চূৰ্ণ কৰাত মজা আছে। আলন্ট্ৰাছে সেই মজা ল’লে। সেই মজাৰ পৰা ময়ো বঞ্চিত নহ’ম”
মূৰৰ জুইকুৰা ভমভমাই জ্বলি উঠে তাইৰ। কি মজাৰ কথা কয় এইজনে?
আল্ট্ৰাছ তাইক দমন কৰিবলৈহে বিয়া পাতিছিল? সেয়া কি প্ৰেম নাছিল?
আসঃ মিছা। এইবোৰ মিছা। তাই বোধশক্তি হেৰুওৱা নাই। এয়া সিহঁতে জাল পাতিছে৷ তাইৰ কঠিন বৰ্ম ভেদিবলৈ শকত্ৰুপক্ষই চাৰিকোণৰ পৰা শেল দলিয়াইছে। তাই পিন্ধি থকা বৰ্মখন মজবুত কৰিব লাগে। তাই শত্ৰুপক্ষক প্ৰত্যুত্তৰ দিবলৈকে নিজক সবল কৰাৰ দৰকাৰ। ইফালে নাৰী সবল হ’লেই হেনো পুৰুষৰ দমন কৰাৰ লোভ বেছি। আচৰিত! আচৰিত পুৰুষ মনস্তত্ব!
আৰু এইবোৰ কাৰণতে এগৰাকী নাৰীয়ে যুঁজিবলৈ এৰি ওৰণিৰ তলত থাকিবলৈ শিকে। পোহ মানে তেওঁলোকে। পোহ মনায় পুৰুষ সমাজে৷ স্বীকাৰ নকৰিলেও এয়া সত্য। যুগ যুগ ধৰি যি অৱদমনৰ কৌশল পুৰুষে আয়ত্ব কৰি ল’লে, যি কৌশল পুৰুষ জিনত বাস কৰি ল’লে সেই মনস্তত্বৰ পৰা ওলাই অহাটো কি ইমান সহজঙ্গ ৰ'ব লাগিব। নাৰী-পুৰুষ সমান হ’বলৈ এতিয়া বহু যোজন পথ বাকী৷ আল্ট্ৰাছৰ বন্ধুজন ওলাই যায়। তাই ছবিখনত মন দিয়ে। নতুন এটা চৰিত্ৰ সন্নিবিষ্ট হৈছে৷ এটা জটিল চৰিত্ৰ এইটো। এটা খণাত্মক চৰিত্ৰ।
ঘৰখন নিমাও-মাও হৈ আছে। ল’ৰা দুটিয়ে লনৰ বাহিৰত চাইকেল চলাই আছে। আল্ট্ৰাছৰ গাড়ীখন গেৰেজত নাই। তেঁৱো ওলাই গৈছে। তাইকো এই নিৰ্জন পৰিবেশৰে দৰকাৰ এতিয়া।
আত্মকথনৰ স্বৰলিপি আওৰায় তাই। এই প্ৰেম, এই ভালপোৱা এইবোৰ মিছা। যি ভালপোৱাৰ সংজ্ঞা তাই নিজৰ মনত কঢ়িয়ায়, সেই ভালপোৱা আচলতে দুৰ্লভ। সেই ভালপোৱাক তাই আলফুলে মেৰিয়াই থ’লে। সেই ভালপোৱাক বিনষ্ট নকৰে তাই। ধ্ৰুৱমৰ প্ৰতি নতুবা বিশালৰ প্ৰতি তাইৰ অনুভৱটো ভাললগাহে, সেয়া ভালপোৱা নহয়। তাইৰ প্ৰেম জীৱনৰ প্ৰতিহে।
তুলিকা এডালেৰে কেনভাচত আঁকি গ’ল,
“এইখিনিলৈকে ভাললগাৰ সীমা। তাৰপাছত ভালপোৱা ভালপোৱা...
ৰ’দে পোৰা পথত অচিন প্ৰেমিক চৰায়ে বৈ দিয়া এখনি ভৰুণ ৰঙৰ চামিয়ানা..."
++
(বাইশ)
ৰাহুলৰ ফোনটো থৈ দীপক গভীৰ চিন্তাত ডুব গ’ল। অলংকৃতা, ধ্ৰুৱম আৰু সি। অলংকৃতা আৰু ধ্ৰুৱমৰ
