স্বভাৱসুলভ গান্ভীৰ্যৰে ক’লে,
“বিশাল, কাৰণ এটাত ফোন কৰিলোঁ আপোনালৈ”।
বিশালৰ উৎসাহ দমি যায়। এই নাৰীৰ অতি বাস্তৱিক আচৰণত সি আহত হয়। কি হ’লহেঁতেন যদি এবাৰৰ বাবে তাৰ ভালপোৱাক তাই স্বীকাৰ কৰি ল’লেহেঁতেন। তাইৰ চকুহালেৰে বৈ থকা অদেখা নদীখনত সপোন সিঁচিবলৈ বৰ মন তাৰ। কিন্তু তাই সেই আকুলতাক অগ্ৰাহ্য কৰে। তাই নুবুজে, কিদৰে তাৰ বুকুখনত অৰণ্যৰ সুৰ ৰচি জিৰজিৰকৈ বৈ থাকে তাই। অচঞ্চল গতিৰে, নীৰৱ কবিতা এটিৰে বৈ থকা অনুৰণনটোক ভিতৰতে সামৰি ভৃত্যৰ দৰে সি প্ৰশ্ন কৰে,
“কওক মেডাম।”
“দীপক ক’ত আছে জানে নেকি আপুনি? বৰকৈ দৰকাৰ হৈছিল তাক”, তাই লাহে লাহে অথচ গভীৰতা টানি শব্দকেইটা কৈ যায়।
সি জাঁপ মাৰি উঠে। দীপক মানে? দীপক মানে তাক মুক্ত পৃথিৱীখনলৈ উৰিবলৈ পিঞ্জৰাৰ দুৱাৰ খুলি দিয়া সেই ল’ৰাজনেইনে? ইমানদিনৰ মূৰত কিয় দৰকাৰ হ’ল অলংকৃতাৰ? কিয় লগ পাবলৈ বিচাৰিছে তাই তাক? অতদিন সান্নিধ্যৰে সি অলংকৃতাক বুজি উঠিছে। এবাৰ যদি তাইৰ মগজুত কিবা কথাই আমনি কৰে, সেইটো নকৰালৈকে তাই নেৰে। দীপকক লগ কৰিবলৈ মন গ’ল মানে তাই বহুত হিচাপ নিকাচ কৰি লৈছে নিশ্চয়।
কিন্তু কেনেকৈ? কেনেকৈ এয়া সম্ভৱ! দীপক আছে কোনোবা সীমান্তত, য’ত বিদ্যুতচুম্বকীয় ৰশ্মিৰো প্ৰৱেশ নিষেধ, সেই সীমান্তৰ পৰা দীপকৰ খবৰ অনা ইমান সহজনে? সি নিজেও নাজানে, দীপকহঁতৰ দলটো এতিয়া ক’ত আছেগৈ। মাজতে বাহিৰৰ সংগঠন এটাৰ সৈতে সিহঁতে গেৰিলা প্ৰশিক্ষণ লৈছিল বুলি জানিছিল সি৷ সেই প্ৰশিক্ষণটো ভাৰতত হোৱা নাছিল, বৰং আফগানিস্তান আৰু পাকিস্তানত অঞ্চল বিশেষত হৈছিল সেই কথা সি শুনিছিল। সি সিমানখিনিলৈকেহে জানে। তাৰ পাছত দীপকৰ খবৰ পোৱা নাই।
খবৰ যেনিবা আনিলেই, কিন্তু যোগাযোগ সম্ভৱনে? আন মানুহৰ কথা অলপ বেলেগ, তাইতো চৰকাৰৰ পক্ষৰ মানুহ। কোমল দলিচাত খোজ কঢ়া মানুহগৰাকীয়ে ঘন জংঘল ফালি ফালি বিপ্লৱৰ পৃথিৱী চাব? অলংকৃতাৰ পক্ষে এয়া অসম্ভৱ। কোনোপধ্যেই সম্ভৱ নহয়। কিন্তু এই কথাটোকে অঁকৰামৈত উঠা এই মানুহজনীক বুজায় কিদৰে?
“বিশাল। কিবা এটা কৈছিলোঁ আপোনাক। দীপকৰ সন্ধান লাগে মোক। আৰু সেইটো কেৱল আপোনাৰ দ্বাৰাহে সম্ভৱ”।
‘সহজ নহয়। ইমান সহজ নহয়। সেই কথাটোকে সি মুখ ফুটাই ক’ব পৰা নাই। অলংকৃতাৰ ভৃত্য হ’ব বিচৰা পথটিত সি কোনোদিনে অলংকৃতাক ‘না’ বুলি কৈ পোৱা নাই। কিন্তু এয়া যে নোহোৱা নোপোজা কথা। ঘপহকৈ কিবা কৈ কিবা পৰাকৈ তাৰ মনলৈ একো নাহিল। বৰঞ্চ অলংকৃতালৈ অবুজ মৰম এটা উথলি উঠিল তাৰ। তাই কিবা এক অস্থিৰতাত আছে, সেই অস্থিৰতা কমোৱাৰ দৰকাৰ, সি এতিয়া তেনেকৈয়ে ভাবিলে।
মঙদৈলৈ ট্ৰেন্সফাৰ হোৱাৰ পাচত সি নিয়মীয়াকৈ অলংকৃতাক লগ নোপোৱা হ’ল। তথাপি তাইৰ স’তে নিয়মিতভাৱে হোৱা ফোনৰ কথা-বতৰাবোৰত সি তাইৰ আচৰণৰ উজ্জ্বলতা দেখা পায়। অনুভৱ কৰে সি, যিমানেই দিন গৈছে, জুয়ে পোৰা সোণৰ দৰে এই আচৰণ উজ্জ্বল হৈ পৰিছে। খলা-বমা ৰাস্তাবোৰতো তাইৰ আত্মবিশ্বাস প্ৰৱলতা ধৰা পৰে। আৰু তেতিয়াই তাইৰ প্ৰতি তাৰ ভালপোৱা দুগুণ হৈ পৰে। ভালপোৱাবোৰে আমনি কৰিলেই সি নিজৰ কোঠাত বটলৰ ঢাকোন খুলি বহে। মেজিষ্ট্ৰেট কলনিৰ এটা কোঠা মাতাল হৈ পৰে। ৰঙীন পানীয়ত পেগ ঢালি সি কথাবোৰ বিশ্লেষণ কৰে। পাপ নেকি এয়া? পৰস্ত্ৰী এগৰাকীৰ প্ৰতি আকৃষ্ট হৈ পৰাটো পাপ নেকি?
ৰঙীন পানীয়ৰ বুৰবুৰণিবোৰে তাক পাপবোধৰ পৰা মুক্ত কৰি আনে। ভগৱানক ভাল পোৱাতো পাপ নেকি? তাৰ বাবে প্ৰেমেই ভগৱান তাৰ বাবে তায়েই পূজ্য দেৱী। মুখখন মোহাৰি লয় সি। কোনোবা চুফী গায়কৰ দৰেই সি নিজক কৈ উঠে, “মই যি প্ৰেম শিলত খোদিত কৰিলোঁ, সেই শিল ভগৱান হৈ গ’ল। সেই প্ৰেম মোৰ হাতত নাই আৰু এতিয়া৷”
এৰা। সেই অনুভৱ এতিয়া তুৰীয় স্থানলৈ গতি কৰিছে। অলংকৃতাৰ অজ্ঞাতে তাৰ প্ৰেম অসীমলৈ গতি
