গ'ল।”
অলংকৃতাই মনে মনে শুনি গৈছিল বুঢ়ীৰ কথাবোৰ, “এদিন ৰাতি শুই থকাৰ মাজতে সাৰ পালোঁ, দেখিলো সি ভৰি চুইছে, উঠি বহাৰ লগে লগে ‘মা মই ওলালোঁ’ বুলি কৈ জাঁপ মাৰি গেটখন পাৰ হৈ গ’ল। মই তৰ্কিবই নোৱাৰিলোঁ। গেটৰ পৰাই দেখিলোঁ, সিমূৰৰ ৰেললাইনটোৰ ফালে সি গৈ আছে। দেউতাকক চিঞৰিলোঁ, ডাঙৰ ল’ৰাটোক চিঞৰিলোঁ, নাই ক’ত পাবি আৰু। পিছতহে খবৰ পালোঁ, সি সংগঠনত যোগ দিছে”।
“তাৰ পিছত এবাৰো অহা নাই সি? এবাৰো খবৰ দিয়া নাইনে আপোনাক?”
“আহিছিল এবাৰ। তোৰ খুড়াৱৰ ঢুকুৱাৰ পিছত আহিছিল। সিদিনাও মই অকলে আছিলোঁ। খুড়াৰৰ কাজকৰ্ম হৈ যোৱাৰ পাছত ঘৰ নিজম পৰিছিল। সিদিনা সি আহিছিল। তোৰ নিচিনাকৈয়ে আহিছিল। ৰাতিটো জুই পুৱাইছিল। মোৰ হাতৰ ভাতসাজ খাইছিল। শুবলৈ যাওঁ বুলি বিছনাত পৰিছিল। মোৰ কাষৰে পৰা কোন সময়ত সি নোহোৱা হৈ আকৌ জংঘল পালেগৈ মই ততকে নাপালোঁ।”।
বহুত প্ৰশ্নৰ উত্তৰ তাই পালে, বহুত প্ৰশ্নৰ উত্তৰ নাপালে। কেঁচা ঘাঁ এডোখৰ খজুৱাই দিয়াৰ দৰে লাগিল তাইৰ। সংগঠনৰ নীতি আদৰ্শত সি সুখীনে, যিটো কাৰণত আজি পোন্ধৰ বছৰে সেই আদৰ্শৰ খাতিৰত মাকজনীৰ কাষলৈ ঢপলিয়াই নাহে সি? সিহঁতৰ আদৰ্শ কি? কি বিচাৰে সিহঁতে? মুক্ত ভূমি এডুখৰি নে আন কিবা? সাধাৰণ মানুহৰ মনৰ পৰা দেখোন সিহঁতৰ ভাল ছবিবোৰ নাইকিয়া হৈ গৈছে। সিহঁতৰ ভাল কামতকৈ দেখোন বেয়া কামবোৰহে সকলোৰে চকুৰ আগত জলজল পটপট হৈ আছে। তথাপি সিহঁতে নিজৰ জীৱন উছৰ্গা কৰি সেইটো জীৱনক আঁকোৱালি লৈছে। কিয়, তাই নাজানে। গভীৰ অৱসাদেৰে অনুভৱ কৰিলে, তাই নজনা কথা দেখোন বহুত আছে।
ধ্ৰুৱমৰ কথা জানেনে এওঁ? পুত্ৰজ্বালাত ভূগি থকা খুড়ীয়েকক তাই ধ্ৰুৱমৰ কথা সুধিব নোৱাৰিলে। দীপকক লগ পাবলৈ মন গ'ল তাইৰ। ঘূৰি আহিব নোৱাৰেনে সি? নতুন এটা জীৱন আৰম্ভ কৰিব নোৱাৰেনে সি?
আল্ট্ৰাছ, বিশাল, দীপক, ধ্ৰুৱম নামৰ বৃত্তবোৰত তাই সংগতিৰেখা আঁকিব বিচাৰি ভাগৰি পৰে। বাৰাংগনাৰ জুপুৰিৰ নায়িকাজনীৰ মনৰ অস্থিৰতা বাঢ়ে। সকলো সম্পৰ্কৰ উৰ্ধত কিছু সম্পৰ্ক গঢ়িবলৈ মন যায়। আল্ট্ৰাছৰ ওপৰত তীব্ৰ অভিমানে গা কৰি উঠে। অভিমানবোৰৰ বৰ অহংকাৰ। বৰ অহংকাৰ এই অভিমানবোৰৰ। এটা সহজ-সৰল জীৱন কটাব বিচৰা সাধাৰণ মহিলাগৰাকীৰ চকুত এতিয়া দীপকৰ দৰে বিপ্লৱীসকলৰ সংগ্ৰামবোৰ ভাঁহি আহিছে৷ এই সংগ্ৰামৰ বিষয়ে আগ্ৰহী হৈ উঠিছে তাই। আগ্ৰহী হৈ উঠিছে বিপ্লৱীসকলৰ বিষয়ে। বিপ্লৱীসকলৰ পৰিয়ালৰ ওচৰত তাই যেন দায়বদ্ধ হৈ উঠিছে। দীপকৰ মাকৰ ওচৰত যেন নিজৰ মনৰ ভিতৰতে প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ হৈ উঠিছে। জীৱনটোৱে কেঁকুৰি সলাবলৈ নতুন গতি লৈছে।
এৰা।
কেতিয়াবা জীৱনটো কবিতাৰ দুশাৰীত সামৰি থ'ব পাৰি, কেতিয়াবা গল্পৰে বৰ্ণনা কৰিব লগা হয়। নিৰৱে আল্ট্ৰাছলৈ ক্ষোভ এটা এৰিলে,
“আন্ট্ৰাছ তোমাৰ ওচৰলৈ গৈছিলোঁ এটা কবিতা বিচাৰি, উপন্যাস এখন ধৰাই দিলা হাতত...
অসমাপ্ত, আধৰুৱা। শেষ হৈও শেষ নোহোৱা..."
পুৱতি নিশাতে দীপকৰ ঘৰ এৰা গাড়ীখন ফেৰীঘাটত লাগিলহি । ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰৰ নীলিম সলিলৰাশিলৈ চকু দি তাই সংকল্প ল’লে, নৈখনৰ দৰেই বিশাল, স্বচ্ছ আৰু চিৰপ্ৰবাহমান হৈ উঠিব তাই। বাৰাংগনাৰ এলাগী অনুভৱবোৰ পানীৰঙেৰে ধুই নিকা কৰিব অলংকৃতাই।
পানী ফালি ফালি ফেৰীখনে তাইক পুনৰ দুখৰ চহৰলৈ লৈ গ’ল, যি চহৰত আল্ট্বাছৰ প্ৰতি তাইৰ গভীৰ প্ৰেমে পোখা মেলি ডালে পাতে সেউজীয়া সানি লৈ এতিয়া সৰাপাতৰ দৰে খৰমৰাই ৰৈছে।
++
(সোতৰ)
পানী ফালি ফালি লাহে লাহে ফেৰীখনে তাইক দুখৰ চহৰলৈ কঢ়িয়াই নিছিল। ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ নীলিম
