“জী কো বেহলা লিয়া
তুনে আশা-নিৰাশ কা খেল কিয়া
চাৰ দিনো মে কই জিয়া না জিয়া
জগৰয়ে চাচ কা পীয়া না পীয়া”
++
(ষোল্ল)
এক নিমাওমাও পৰিবেশ। সৰু ধূলিয়ৰি ৰাস্তাটিৰ কাষৰ দুইলানি বগৰী গছৰ মাজে মাজে তাইৰ গাড়ী দৌৰিলে। মনত অবুজ উৎকণ্ঠা। চৰকাৰী বিষয়া এগৰাকী হৈ চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে অস্ত্ৰ হাতত তুলি লোৱা সংগঠন এটাৰ সক্ৰিয় সদস্য এজনৰ ঘৰলৈ যোৱাটো কিমান সমীচীন হৈছে তাই নাজানে। গৈ গৈ তাই বিশেষ ঘৰটো পালেগৈ।
এলপেটাৰ্ণৰ এটা বিশেষ ঘৰ। সন্মুখতে এজোপা ওখ জলফাই গছ৷ কাষত কাঠৰ গেট এখন। গম পোৱা যায়, এটা সময়ত চুবুৰীটোত গমগমাই থকা এটা ঘৰ আছিল এইটো এতিয়া পিছে তাত এক নিৰ্জন পৰিৱেশ বিৰাজ কৰিছে। মাজে মাজে কাহৰ কৰ্কশ শব্দ এটাই সেই নিৰ্জনতাত প্ৰত্যাহবান জনাইছে।
“এই ৰাতিখন কোন আহিলি ঐ”, বুলি বৃদ্ধা এগৰাকীয়ে ভৰি চোঁচৰাই চোঁচৰাই ওলাই অহাৰ শব্দ তাই শুনিলে। তেতিয়ালৈ তাই গাড়ীৰ পৰা নামি বাৰাণ্ডাত উঠিছিল। নিশা ন বাজিছে যদিও ৰাস্তাৰ কাষৰ কম পাৱাৰৰ লাইটবোৰে ৰাতি এপৰ যেন কৰি তুলিছে।
বৃদ্ধা আহি তাইৰ ওচৰত ৰ’ল। বৃদ্ধা মানে দীপকৰ মাক। সেই বৃদ্ধাই তাইৰ মুখলৈ চকু মেলি মেলি চালে। এনে লাগিল যেন তাইৰ মাকৰ চকুযুৰিয়েহে পিতপিতকৈ তাইৰ মুখত সুখৰ সন্ধান কৰিছে। তাই সাউতকৈ বৃদ্ধাৰ ভৰি চুই সেৱা কৰিলে।
“খুড়ী, মইহে। অলংকৃতা।”
“অ এইজনী অলংকৃতা”, বুলি বৃদ্ধাই তাইৰ মুখলৈ আকৌ এপৰ চাই ৰ’ল। তাৰ পাছত তাইক আঁকোৱালি ল’লে।
ক’ৰ পৰা আহিলি অ’ ছোৱালীজনী, ইমান বৰ এজনী হ’লি, জোঁৱাই আহিছেনে নাই, ইত্যাদি অলেখ প্ৰশ্নৰে তাইক আথে-বেথে ভিতৰলৈ লৈ গ’ল।
বাহিৰৰ ৰূমটোতে তাই বহিল। বৃদ্ধা ভিতৰলৈ সোমাই গ’ল। চচমা এযোৰ চকুত সুমুৱাই আকৌ ওলাই আহিল,
“এতিয়াহে ভালকৈ দেখিছোঁ তোক। অথনিৰে পৰা কিবা ধোঁৱা ধোঁৱা যেন লাগি আছিল। খবৰ কচোন তই। ইমানদিনৰ মূৰত বুঢ়ী আয়েৰলৈ কেনেকৈ মনত পৰিল?” বুলি বুঢ়ীয়ে আকৌ এবাৰ কাহি ল’লে।
বৃদ্ধাৰ কথাবোৰত পুত্ৰৰ নিৰুদ্দেশৰ দুখৰ ছাঁ নেদেখি তাই কিছু আচৰিত হ’ল।
“দীপকৰ খবৰ পাৱ?”, বুঢ়ীয়ে যেন তাইৰ মনটো পঢ়িহে ল’লে।
“অলপ কিবা শুনিছিলোঁ খুড়ী। সেইকাৰণেতো আহি ওলাইছোঁ।”
“ভালেই কৰিলি দে, আহিলি যেতিয়া মুখখনকে দেখা পালোঁ। আমাৰ ঘৰলৈ পিছে আজিকালি চৰকাৰী মানুহ আহিবলৈ ভয় কৰে। তই যে আহিলি। ৰ তোৰ খাবৰ দিহা কৰোঁ”, বুঢ়ী ভিতৰলৈ সোমাই গ’ল।
“নহয় খুড়ী, মই খায়েই আহিছোঁ৷ লগৰ এজনীৰ ঘৰত ভাত খাবলৈ মাতিছিল। আপোনাৰ ওচৰলৈ আহিম বুলিয়ে তাৰ পৰা দৌৰাদৌৰিকৈ ওলাই আহিলো।”
“খায়েই আহিলি নেকি? চাহ একাপকে খা তেন্তে। পিছে তই আছ ক’ত?”
“মেপল লিফত আছিলোঁ। এতিয়া আপোনাৰ লগত থাকিম। ৰাতিপুৱা যামগৈ। আপোনাৰ লগত কথা পাতিবলৈকে আহিছোঁ।”
“ৰ তেনেহ’লে, জুই একুৰাকে জ্বলাই দিওঁ৷”