বাঁহী। (১ম বছৰ, ৭ম সংখ্যা আৰু সতীপৰিণয়" নামে আৰু দুখন সংস্কৃত নাটক আ “শিক্ষা” নাৰে বলা নাটক এখন লিখে। তেওঁৰ এই গ্ৰন্থবোৰৰপৰা তেওঁৰ সংস্কৃত বিদ্যা অগাধ পাণ্ডিত্য থকা বুলিব পাৰি সেই সময়তে এচাটিক চড়াইয়ে তেওঁক প্ৰথমত বিবশিখিকা ইণ্ডিকা” (Bibliothica Indica), পিছত গোভলগসূত্ৰাষ্য” পুথি সম্পাদিত কৰিবলৈ দিয়ে। তেওঁ সেইপুথি বিচক্ষণ পাণ্ডিত্যেৰে নিয়মিত সময়ৰ ভিতৰত সম্পাদিত কৰি উলিয়াই দিয়ে। ১৮৯৪ চনৰ ৭ খচতাবিশে এই "চাইছিয়ে” তেওঁক সেই সভাৰ অৰে- ষোল মে" পাতি যপে সম্মানিত কৰে। তেওঁৰ ৰচিত আৰু সম্পাদিত গ্ৰন্থবোৰ গবৰ্ণমেন্টৰ চকুত পৰাত তেওঁৰ বিন্যা পৰ্ণমেন্টে বুজিব পাৰি ১৮৮৩ চনত ৪৪ বছৰ বয়সত তেওঁক সংস্কৃত কলেজেৰ অলঙ্কাৰ, দৰ্শন আৰু সাহিত্যৰ থাপক নিযুক্ত কৰে। ইয়াৰ পিছত মধুসুধন পতিত্বই গে, লৈ লাৰি লোৱাত চলুকাপ্ত তৰ্কপাৰে তেওঁৰ পদ পায়। কলেঞ্জত চাকৰি কৰিও সদায় তেওঁ গ্ৰন্থ ৰচনা কৰিবলৈ এৰা নাছিল। এই সময়তে তেওঁ পৰাশৰ মাধব,” “গায় কুসুমাঞ্জলি,” “বৈশেষিক দৰ্শন ভাষ্য, “অশৰ সূত্ৰ,” “দেহিক চালেক, উদ্বাহ চালোক,” ‘টাক তাৱলী, চন্দ্ৰালোেক," আদি সংস্কৃত ভাষাৰ অমুল্য ক গ্ৰন্থ বোৰ ৰচি উলিয়ায়। সন্তু ছাত্ৰৰ পঢ়াৰ সুবিধাৰ নিমিতে এইবোৰৰ বাহিৰেও একান্তপ্ৰক্ৰিয়া" নামে এখন ব্যাকৰণ পিয়ায়। গবামেন্টে তেওঁৰ বিৰুণৰ মোল বুঙ্গি তাৰ পুৰষ্কাৰ স্বৰূপে ১৮৮৭ চনত মহাৰাণীৰ ডায়েয জুবিলী” উপলক্ষে তেওঁক মহামহোপাধ্যায় উপাধি কি ভূষিত কৰে। সেই চনতে তেওঁ সংস্কৃত কলেৰপৰা পেনচন লৈ আজধ পায়। এই সময়তে কলিকতাৰ প্ৰাস চহকী অযু গোপালচন্দ্ৰ বসু মল্পিকে বেদান্ত শাৰ অশোচনাৰ অৰ্থে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গুৰিয়াৰ হাত পঞ্চাদেজাৰ টকা দান কৰে। শো শাস্ত্ৰ সম্বন্ধে ৰচনা আদি শিৰি চৰ্চা কৰিব নিমিতে গুলিসকলে বহুত ভাল ডাঙৰ পণ্ডিত স, সেই কাৰ বাবে মায়ান কৰাষ্ঠ মহামহোপাধ্যায় চায় তা- লাবো সেই পথ এ এ. সিফলে এটাই পণ্ডিতসকলৰ ভিতৰত তেওঁক সেই মিৰ উপক্ত পাৰ যিনো কৰি সেই ফাৰ্য ৰ
