পৃষ্ঠা:প্ৰচণ্ড.pdf/২৮

ৱিকিউৎসৰ পৰা
এই পৃষ্ঠাটোৰ বৈধকৰণ হৈছে

যোগান দিবলৈ ঘনাই অহা-যোৱা কৰিছিল। এই সন্দৰ্ভত দেউতাক মুক্তিৰাম দাহালে কয়—

‘তেওঁ (পুষ্প কমল) কাস্কিৰ এজন গুৰুং ল’ৰাৰ লগত এটা ভাড়াঘৰত
বাস কৰিছিল। আমি সকলোৱে তেওঁ ভালদৰে পঢ়া-শুনা কৰি ডাঙৰ
মানুহ হোৱাটো কামনা কৰিছিলোঁ। মই প্ৰতিমাহেই তেওঁৰ ওচৰলৈ
গৈছিলোঁ৷ তেওঁৰ ঘৰতে উৎপাদন হোৱা চাউলৰ ভাত খোৱাৰ সৌভাগ্য
হৈছিল।’

 পুষ্প কমলে তেওঁৰ বিপ্লৱী চিন্তাধাৰাৰ বিকাশ ঘটোৱাৰ সুযোগ কাঠমাণ্ডুতেই পাইছিল। তেওঁ শিক্ষক তথা সমনীয়া ছাত্ৰসকলৰ লগতে সমাজবাদী ৰাজ্যবোৰৰ অধীনত পৰিচালিত হোৱা পুথিভঁৰালৰ পৰা কিতাপ ধাৰ কৰি আনি পঢ়িছিল। এই দৰ্শনত বিশ্বাসী বিখ্যাত বিপ্লৱীসকলৰ লেখা আৰু কাম-কাজে তেওঁক মুগ্ধ কৰি ৰাখিছিল। পুষ্প কমল যদিও বিজ্ঞানৰ ছাত্ৰ আছিল, তথাপি তেওঁৰ মন সমাজ বিজ্ঞানৰ বিভিন্ন শাখাৰ প্ৰতিহে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ ৰাজনীতি বিজ্ঞান, অৰ্থনীতি, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক, দৰ্শন আৰু সাহিত্য বিষয়ক বহু গ্ৰন্থ অধ্যয়নত মনোনিৱেশ কৰিছিল। মেক্সিম গৰ্কীৰ ‘মা’ নামৰ উপন্যাসখন তেওঁৰ প্ৰিয় গ্ৰন্থ বুলি উল্লেখ কৰিছে।

 নেপালত তেতিয়াও সমাজবাদী আন্দোলনে পৰিপক্কতা লাভ কৰা নাছিল। সেই সময়ত পুষ্প কমলে চীনৰ বাঁওপন্থী বিপ্লৱী নেতা মাও জে ডঙৰ নেতৃত্বত পৰিচালিত হোৱা কৃষকসকলৰ সাংস্কৃতিক বিপ্লৱৰ পৰা বহু পৰিমাণে অনুপ্ৰাণিত হৈছিল। চীনৰ বুৰ্জোৱা শাসনৰ বিৰুদ্ধে মাও জে ডঙৰ নেতৃত্বত পৰিচালিত এই শ্ৰেণী সংগ্ৰামে স্বাভাৱিকতে বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ যুৱ বিপ্লৱীসকলক আকৰ্ষিত আৰু অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।

 ভাৰতবৰ্ষৰ নক্সালবাদীসকলৰ অভ্যুত্থানেও তেওঁক যথেষ্ট উৎসাহিত কৰিছিল। তেওঁ নিজকে নক্সালবাদী নেতা কানু সান্যালৰ ছাত্ৰ বুলি ঘোষণা কৰিছিল। তেওঁ উল্লেখ কৰিছিল যে ভাৰতবৰ্ষত ‘নক্সালবাড়ী বিপ্লৱে’ নেপালৰ কমিউনিষ্ট বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত বিশেষ প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছিল।

 তাৰ পাছতেই ১৯৭০ চনত, ঠিক নক্সালবাড়ী সীমাৰ সমীপত নেপালৰ দক্ষিণ- পূবত অৱস্থিত ঝাপা চহৰত অপ্ৰত্যাশিতভাৱে সশস্ত্ৰ বিদ্ৰোহে মূৰ দাঙি উঠে। এই বিদ্ৰোহত পুষ্প কমলে পৰম প্ৰত্যাশাৰ ৰেঙণি দেখা পাইছিল। তেওঁ বিশ্বাস কৰিছিল যে নেপালত এতিয়া এনে সশস্ত্ৰ বিদ্ৰোহৰ সম্ভাৱনা অতি উজ্জ্বল।

 পটানৰ মাল্টি পাৰপাজ কেম্পাছৰ ইংৰাজী বিভাগৰ অধ্যাপক অভি সুবেদীয়ে খীণ-মীন আৰু অত্যুৎসাহী যুৱক পুষ্প কমল সন্দৰ্ভত মন্তব্য কৰি কয়—

‘তেওঁ সদায় প্ৰথম বেঞ্চত বহিছিল আৰু কেতিয়াও ক্লাছ খতি নকৰিছিল।

২৮