আৰু সিদ্ধান্ত লৈছিলোঁ। প্ৰচণ্ডৰ সৈতে মত বিনিময় কৰি মই উপলব্ধি
কৰিছিলোঁ যে তেওঁ (প্ৰচণ্ড) এজন নমনীয় ব্যক্তি আৰু পৰিস্থিতিয়ে
দাবী কৰা অনুসৰি তেওঁ নিজকে খাপ খুৱাই ল’ব পাৰে।’
জটিল ৰাজনৈতিক সংকটবিলাকত প্ৰচণ্ডই গ্ৰহণ কৰা নমনীয় স্থিতিৰ বাবে কট্টৰ কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ সদস্যবিলাকৰ সৈতে সোঁপন্থী ৰাজনৈতিক দলবিলাকৰ সম্পৰ্ক গঢ়ি উঠাত সহায়ক হৈছিল। সাতদলীয় মৰ্চাৰ অংশীদাৰসকলে ৰজা জ্ঞানেন্দ্ৰৰ স্বেচ্ছাচাৰী শাসনৰ অৱসান ঘটাবলৈ আৰু নেপালত স্থায়ী গণতন্ত্ৰ পুনঃপ্ৰতিষ্ঠাৰ বাবে আন্দোলন অধিক তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছিল।
ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ লগত হোৱা আলোচনালানিত প্ৰচণ্ডই তেওঁলোকক মাওবাদীৰ দুটা প্ৰধান দাবীৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰত্যয় জন্মাবলৈ সক্ষম হৈছিল— সেয়া আছিল সাংবিধানিক পৰিষদৰ নিৰ্বাচন আৰু ৰাজতন্ত্ৰৰ অৱসান।
নেপালৰ শান্তি প্ৰক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা লোৱা নেপালী কংগ্ৰেছ দলৰ জ্যেষ্ঠ নেতা কৃষ্ণপ্ৰসাদ চিটাউলাই কয়—
‘মানুহক প্ৰত্যয় নিয়াব পৰা তেওঁৰ (অধ্যক্ষ প্ৰচণ্ড) এটা ডাঙৰ গুণ
আছিল৷ যিকোনো বিষয় তেওঁ ভালদৰে প্ৰস্তুতি চলাইহে মানুহৰ সন্মুখত
শৃংখলাবদ্ধভাৱে উপস্থাপন কৰিছিল।’
দৰাচলতে, সাতদলীয় মৰ্চাৰ নেতাসকলে প্ৰচণ্ডক লগ পোৱাৰ আগলৈকে তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ কৰ্মসূচীত গণৰাজ্যৰ বিষয়টো নাছিলেই। দলবিলাকৰ মুখ্য লক্ষ্য আছিল প্ৰতিনিধি সদনৰ পুনৰ গঠন কৰা আৰু নিজৰ হাতলৈ ক্ষমতা অনা।
নেপালৰ সংকট দূৰীকৰণৰ ক্ষেত্ৰত নতুন দিল্লীৰ হস্তক্ষেপৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ কথা ভাৰতৰ প্ৰাক্তন প্ৰধান মন্ত্ৰী আই কে গুজৰালক জালানাথ খানালে আগতেই জনাইছিল। ইয়াৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই গুজৰালে প্ৰধান মন্ত্ৰী মনমোহন সিঙক অৱগত কৰাইছিল আৰু প্ৰতিৱেশী দেশখনত হোৱা ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা প্ৰত্যক্ষ কৰি এপ্ৰিল মাহৰ ১৯ তাৰিখে নতুন দিল্লীয়ে কৰণ সিঙক প্ৰধান মন্ত্ৰীৰ বিশেষ কটকী হিচাপে কাঠমাণ্ডুলৈ প্ৰেৰণ কৰিছিল। ৰজা জ্ঞানেন্দ্ৰক ক্ষমতা পৰিত্যাগ কৰিবৰ বাবে সন্মত কৰাবলৈ কৰণ সিঙৰ ওপৰত দায়িত্ব ন্যস্ত কৰা হৈছিল। ৰজা জ্ঞানেন্দ্ৰৰ লগত আলোচনা কৰিবৰ বাবে জন্মু কাশ্মীৰৰ পূৰ্বৰ শাসক ফৈদৰ উত্তৰসূৰী কৰণ সিঙক নিয়োগ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষ যুক্তি আছিল। কাৰণ নেপালৰ অভিজাত শ্ৰেণীটোৰ লগত কৰণ সিঙৰ পাৰিবাৰিক সম্পৰ্ক আছিল— তেওঁৰ পত্নী নেপালত ১০৪ বছৰ ধৰি বংশানুক্ৰমিকভাৱে ৰাজত্ব কৰা ৰাণা পৰিয়ালৰ জীয়ৰী আছিল।
খানালে দাবী কৰে যে ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতি আৰু সংকটাৱস্থাৰ পৰা হিমালয়ৰ পাদ্দেশখনক উদ্ধাৰ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত সম্ভাব্য উপায়ৰ বিষয়ে নেপাল ভ্ৰমণৰ প্ৰাক্ক্ষণত
