ভক্তি-তত্ত্ব
মহাপুৰুষে ঘোষাত কৈছে –
তাৱত কৃষ্ণৰ ভক্ত নৰে ভক্তি অবিৰোধী কৰ্ম্ম কৰে,
কৃষ্ণৰ কথাত ৰতি যাৱে নুপজয়।
যেবে ভৈল কৃষ্ণ কথাৰত নিত্য-নৈমিত্তিক আদি যত,
কথাৰ বিৰোধী জানিয়া সবে ত্যজয়।
অবিৰক্ত ভকতৰ বেদ লঙ্ঘিবাৰ দোষ,
জানিবাহা বৈবেক নিশ্চয়।
পৰম বিৰক্ত যিটো কৃষ্ণৰ ভকত ভৈল,
তাৰ একো নাহিক নিৰ্ণয়।।
ৰামকৃষ্ণ পৰমহংসদেৱে কৈছিল, -
“যখন একবার হরি বা রামনাম করলে রোমাঞ্চ হয়, অশ্রুপাত হয়, তখন নিশ্চয়ই জেনো য়ে সন্ধ্যাদি কৰ্ম্ম আর করতে হবে না। তখন কৰ্ম্মত্যাগের অধিকার হয়েছে, কৰ্ম্ম আপনাআপনি ত্যাগ হয়ে যাচ্ছে। তখন কেবল রামনাম কি শুদ্ধ ওঁকার জপলেই হ'ল। সন্ধ্যা গায়ত্রীতে লয় হয়। গায়ত্রী আবার ওঁকারে লয় হয়।”
যাহাৰ ভোগত নতু হোৱে বিৰকতি।
স্বৰ্গাদিৰ অৰ্থে কৰ্ম্ম কৰিব সম্প্ৰতি।
ইন্দ্ৰয়ৰ ভোগে বিৰকতি ভৈল যাৰ।
নিত্যনৈমিত্তিক কৰিবাক লাগে তাৰ।
ভৈল যাৰ শ্ৰদ্ধা মোৰ কথা শ্ৰৱণত।
নিত্যনৈমিত্তিক আদি কৰি কৰ্ম্ম যত।
কথাৰ বিৰোধী জানি ত্যজিবে সকল।
সমস্ত কৰ্ম্মৰ কথা শ্ৰৱণেসে ফল।।” (ৰত্নাৱলী)
বেদ ভগৱন্তৰ বাক্য। সমাজ ৰক্ষাৰ নিমিত্তে সকলোৱে বেদৰ বিধান পালন কৰা উচিত। সেইদেখি যাৰ ভগৱন্তৰ চৰণত একনিষ্ঠ ভক্তি হোৱা নাই, যি নামধৰ্ম্মত একান্ত শৰণ লৈ কায়মনোবাক্যে ঈশ্বৰৰ নাম উচ্চাৰণ কৰি কৰি তাতে তাৰ চিত্ত মগ্ন হোৱা নাই, সি যদি – মই নাম লৈছোঁ, এতেকে বেদৰ বিধান মোৰ অনাৱশ্যক, এনেভাৱে চলে, সি নিশ্চয় বেদলঙঘনৰ দোষত পৰি দোষী হৈ ঈশ্বৰৰ আজ্ঞাভেদী হব। ঈশ্বৰে সৃষ্টি প্ৰৱৰ্ত্তাবৰ নিমিত্তে শ্ৰুতি-স্মৃতিৰ বিধানৰ ধৰ্ম্মপথ নিৰ্দিষ্ট কৰি দিছে, নতুবা মানুহৰ বাট হেৰাব।
ধৰ্ম্মপথ ৰক্ষা কৰি।
সৃষ্টি প্ৰৱৰ্ত্তাৱা হৰি।। (কীৰ্ত্তন-ঘোষা)
