খাইছিল। দুয়োগৰাকী ককাই-ভাইৰ বেমাৰ ভয়ৰ কাহিনী লিখিলে এখন কিতাপেই হ’ব।
সৰু খুৰাৰ স্মৃতিশক্তি আছিল অতি প্ৰখৰ। কিবা এটা পঢ়িলে বা শুনিলে তেওঁ নাপাহৰিছিল। আব্ৰাহাম লিংকন, মহাত্মা গান্ধী, জৱাহৰলাল নেহৰু প্ৰমুখ্যে বিশ্বৰ আগশাৰীৰ নেতা আৰু চিন্তাশীল ব্যক্তিৰ ভাষণ সলসলীয়াকৈ ক’ব পাৰিছিল। তেওঁক দেখিলে আমি পলাই ফাট মাৰিছিলো। ইংৰাজী গ্ৰামাৰ বোধকৰো তেওঁৰ প্ৰিয় বিষয় আছিল। আমাক দেখিলেই খুচৰি খুচৰি গ্ৰামাৰ কিতাপৰ পৰা প্ৰশ্ন সুধিছিল। আমাৰ দেউতাৰো হবি আছিল ইংৰাজী পঢ়োৱা। এবাৰ তেওঁৰ কোনোবা এজনী ভতিজা ছোৱালীয়ে পৰীক্ষাত ইংৰাজী বিষয়টোত বেয়া কৰা বাবে দুখ কৰি কৈছিল— ‘মোৰ ভতিজা ইংৰাজীত কেচা।’ তাইক আমাৰ ঘৰলৈ আনি এনেকৈ পঢ়ালে যে তিনিমাহতে তাই বিষয়টোত পাৰ্গত হ’ল।
দেউতাৰ বুকুত কাঁইট বিন্ধাৰ অনুভূতি হোৱাৰ কথা উলিয়াই ক’ৰবালৈ গ’লো। দেউতা তেতিয়া বিজনী ৰাজ এষ্টেটৰ সহকাৰী দেৱান, থাকো ৰাজধানী অভয়াপুৰীত। মোৰ বি এছ চিৰ ৰিজাল্ট ওলোৱাৰ পাছত কলকাতালৈ পঢ়িবলৈ যোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হ’ল। পিছে মই নহয়, গ’ল দেউতাহে।
এদিন দুপৰীয়া ভাত খাবলৈ বহি তেওঁ খাব নোৱাৰা হ’ল। দিনটো বহু চেষ্টা কৰিও নোৱাৰিলে। এষ্টেটৰ প্ৰধান চিকিৎসক ডাঃ অনুকূল চেটাৰ্জী জেঠা আৰু সহকাৰী চিকিৎসক ডাঃ মণি সান্ন্যাল খুৰা আমাৰ ঘৰতে বহি থাকিল। তেওঁলোকে সিদ্ধান্ত ল’লে কলকাতালৈ যাব লাগিব। পিছদিনাই ডাঃ সান্ন্যাল আৰু দুই-তিনিজন সংগীৰ লগত ধুবুৰীৰ সমীপৱৰ্তী ৰূপসী বিমান বন্দৰৰ পৰা দেউতাই কলকাতালৈ উৰা মাৰিলে। তেতিয়াৰ দিনত ধেৰধেৰীয়া ডাকোটা বিমান চলাচল কৰিছিল। এইবোৰ আছিল মালবাহী বিমান। মালৰ লগত যাত্ৰীৰ বাবে কেইখনমান আসনৰ ব্যৱস্থা আছিল।
আমাৰ ভোজনৰসিক দেউতাই এটোপা পানী পৰ্যন্ত নোখোৱাকৈ যাবলগীয়া হোৱা বাবে আমি যি মানসিক আঘাত পাইছিলো তাক ভাষাত প্ৰকাশ কৰিব নোৱাৰি। তথাপিতো আশা কৰিছিলো কলকাতাত চিকিৎসা কৰাই তেওঁ সুস্থ হৈ আহি আকৌ আগৰ দৰে খাব পাৰিব। সেই সময়ত ভিনিহিদেউৰ ভাগিন ডাঃ যমুনেশ্বৰ চৌধুৰী কলকাতাৰ কোনোবা এখন মেডিকেল কলেজৰ সৈতে যুক্ত আছিল। তেৱেঁ দেউতাৰ চিকিৎসাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল যদিও কলকাতাত পাঠৰত মোৰ সমসাময়িক কেইবাগৰাকী অসমীয়া ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে নানাভাৱে সহায় কৰিছিল। এওঁলোকৰ ভিতৰত আছিল মহেশ ভূঞা, মহেন্দ্ৰ বৰা, মায়া কুণ্ডু, থানুৰাম দাস ইত্যাদি। দেউতাৰ সহকৰ্মীৰ ল’ৰা আৰু আমাৰ আত্মীয়-স্বজনৰ ল’ৰাহঁতেও সহায়ৰ হাত আগবঢ়াইছিল। তেতিয়াৰ দিনত চিঠি, টেলিগ্ৰাম আদিয়ে আছিল যোগাযোগৰ মাধ্যম। আমি আশা কৰি আছিলো তেওঁ যিকোনো দিনা আহি উপস্থিত হ’ব। বোধকৰো দুমাহ মানৰ মূৰত তেওঁ উভতি আহিছিল। খাব পৰাও হৈছিল, পিছে গোটা বস্তু নহয়। ভাত-দাইল আদি বেছিকৈ সিজাই দিয়া হৈছিল। আমাক জনোৱা হৈছিল তেওঁৰ খাদ্যনলীত এটা টিউমাৰ হৈছে, বুকুত ৰে (Ray) দিয়া হৈছে, ভাল হৈ যাব। আমি আছিলো মহামূৰ্খ।
যি কি নহওক, দেউতাই খাব পৰা হৈছে, ভাল হৈ যাব শুনি মনৰ আনন্দত কণমানি
