জনকাদি মহাত্মাগণে কৰ্ম্মানুষ্ঠানৰ দ্বাৰাই আত্মজ্ঞান লাভ কৰিছিল; তুমিও লােকসংগ্রাহাৰ্থে(১) ক্ষত্রিয়োচিত কৰ্ম্মৰ অনুষ্ঠান কৰা উচিত ।”
“শ্রেষ্ঠজনে যি যি অনুষ্ঠান কৰে, ইতৰ লােকে সেই সমস্তকে অনুকৰণ কৰে। আৰু শ্রেষ্ঠ লোকে যিহকে প্রামাণিক বুলি মানে, সৰ্বসাধাৰণে তাৰে অনুসৰণ কৰে(৩)। গতিকে, হে অৰ্জ্জুন ! তুমি শ্ৰেষ্ঠজন হৈ যদি এই কৰ্ম্ম (উপস্থিত ৰণ) ত্যাগ কৰাঁ, তেন্তে ইতৰলােকে তোমাৰে পটন্তৰ আগত লৈ কৰ্ত্তব্যকৰ্ম্ম ত্যাগ কৰিব; তেতিয়া হলে তুমি লোকৰ আদৰ্শস্থানীয় নহলাঁ । সেই কাৰণেই, হে পার্থ ! যদিও ত্রিভূবনত মােৰ কিঞ্চিৎমানো কৰিব লগীয়া কৰ্ম্ম নাই, অপ্রাপ্ত প্রাপ্তব্য নাই, তথাপি মই কৰ্ম্মানুষ্ঠানত ব্যাপৃত আছোঁ;. নাথাকিলে লােকসমূহ উৎসন্ন যাব, মই বৰ্ণসঙ্কৰ উৎপন্নৰ কাৰণ হৈ পৰিম। এতেকে, হে পার্থ, আত্মজ্ঞানহীনজনে যেনেকৈ ফল কামনাৰ আসক্তিৰে কৰ্ম্মানুষ্ঠান কৰে, সেইদৰে তুমি-মই ফলকামনাবৰ্জ্জিত হৈ অনাসক্তচিতেৰে কৰ্ম্মানুষ্ঠান কৰা কৰ্ত্তব্য । কিয়নো, তত্ত্ববিৎ পুৰুষে আত্মজ্ঞানহীন জন-সাধাৰণৰ মাজত মতভেদ নঘটাই একপন্থীয়াকৈ কৰ্ম্মমার্গত নিযুক্ত ৰাখিবলৈ হে চায়; আৰু অহঙ্কাৰত বিমূঢ়াত্মালোকে ভাবে যে, তেওঁ হে কৰ্ম্মৰ অনুষ্ঠান কৰিছে; কিন্তু প্রকৃততে সি নহয়, সত্ত্বঃ ৰজঃ, তমঃ আদি প্ৰকৃতিৰ গুণৰাশিৰ দ্বাৰাই হে কৰ্ম্ম অনুষ্ঠিত হয় । যথাৰ্থ তত্ত্বজ্ঞলােকে কাচিতো নিজত কৰ্ত্তৃত্ব আৰোপ নকৰে। আত্ম-
———————————————————————————————————————————————————————————————————————— (১) লােকসকল, অর্থাৎ প্রজাবৰ্গক নিজ নিজ ধৰ্ম্মত প্রবৰ্ত্তিত কৰা আৰু সিবিলাকক অধৰ্ম্মৰপৰা ৰক্ষা কৰাৰ নাম “লােকসংগ্রহ“ ।
(২) গীতা, ৩য় আধ্যা, ১৭-২০ শ্লোক ।
(৩) “যদযদাচৰতি শ্ৰেষ্ঠজ্ঞতত্তদেবেতৰো জন ৷
স বৎ প্ৰমাণাংকুৰুতে লোকগুদনুবৰ্ত্ততে ৷” ২১ ৷
